Ankara

	Ankara
	by
Land	Tyrkia
Region	Sentral-Anatolia
Provins	Ankara
Høgd	938 moh.
Koordinatar	39°52′N 32°52′E / 39.867°N 32.867°E
Areal	2 516 km²
Folketal	4 338 620
- storby	4 550 662
Folketettleik	1 724 / km²
Borgarmeister	Mansur Yavaş
Tidssone	EET (UTC+2)
- Sommartid	EEST (UTC+3)
Postnummer	06xxx
Retningsnummer	312
	; Ankara; 39°56′09″N 32°50′19″E / 39.93576°N 32.83869°E
	Wikimedia Commons: Ankara
	Nettstad: http://www.ankara.bel.tr/ ; http://www.ankara.gov.tr/

Ankara (tidlegare namn Angora og i antikken Ankyra) er hovudstaden i Tyrkia og den nest største byen i landet etter Istanbul.

Byen ligg i sentrale Anatolia og ligg 938 meter over havnivå.^[3] Byen er eit viktig handels- og industrisenter. Den tyrkiske regjeringa held til i Ankara og det same gjer alle utanlandske ambassadar. Han er eit viktig knutepunkt for handels- og trafikknutepunkt og er eit marknadssenter for det omliggande jordbruksormådet. Byen er kjend for den langhåra angorageit og ull frå desse (mohair), ein unik katterase (angorakatt), angorakanin og ull frå desse (angoraull), pærer, honning og muskatdruer.

Det historiske senteret i Ankara ligg på ei klipp, som stig 150 meter ovanom sletta på venstresida av elva Ankara Çayı, ei sideelv til Sakarya (Sangarius). Byen ligg kring 450 km søraust for Istanbul, den største byen i landet. Sjølv om han ligg i ein av dei tørraste områda i Tyrkia og er omgjeve av houvdsakleg steppevegetasjon, om ein ser bort frå noko skog lengst sør, vert Ankara rekna som ein grøn by i forhold til grøntareal per innbyggjarar, som er 72 m² per person.^[4]

Ankara er ein særs gammal by med arkeologiske funn etter hittittar, Frygia, grekarar, romarar, austromarar og osmanar. Åsen som ligg ovanom byen er krona med ruinar av ei gammal borg, som gjer byen meir pittoresk, men berre eit fåtal historiske bygg kring den gamle citadellen finst i dag. Det finst derimot bevarte restar av gresk, romerske og austromersk arkitektur, mellom anna Augustus-tempelet og Roma-tempelet (20 fvt.) som var kjend som Monumentum Ancyranum.^[5]

Ifølgje det tyrkiske statistiske instituttet budde det i 2011 4 338 620 innbyggjarar i Ankara og 4 550 662 i storbyområdet.^[1]^[6]

Historie endre

Byen kan førast attende til antikken, og var hovudstad i den romerske provinsen Galatia i det Romarriket frå år 25 fvt og seinare ein del av det Bysantinske riket. Fram til år 1073 var byen styrt frå Konstantinopel, med nokre få avbrot. Seldsjukk-tyrkarane erobra byen i 1073. Byen var erobra av Orhan i år 1356 og vart ein del av Det osmanske riket. I august i år 1402 stod slaget ved Ankara mellom den ottomanske sultanen Beyazit I av det osmanske riktet og mongolske Timur Lenk. Ankara vart hovudstad i Tyrkia etter den tyrkiske fridomskrigen i 1923.

Økonomi og infrastruktur endre

Ankara er kjent for ulla frå den langhåra geiterasen som har namnet etter dei tidlegare namna til byen, Angora (angorageit). I dag er byen eit viktig økonomisk sentrum for regionen.

Utdanning endre

Det ligg fleire universitet i Ankara.^[7]^[8]^[9]

Samferdsle endre

Infrastrukturen i Ankara er vorte kraftig forbetra dei siste åra. Tidlegare var vegane av dårleg standard, men i dag er hovudfartsårene så godt utbygd at sjølv vestlege turistar er nøgd.

Ankara har òg ein internasjonal lufthamn. Esenboğa internasjonale lufthamn ligg 28 km nordaust for byen, og er vorte kraftig opprusta og modernisert dei siste åra.

Ankara Intercity Bums Terminal (tyrkisk Ankara Şehirlerarası Terminal Işletmesi, AŞDI) er nerva i busssystemet i byen og dekker alle bydelar. Santralbanestasjonen, «Ankara Garı» Turkish Republic Railways (tyrkisk Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları, TCDD), er eit viktig knutepunkt mellom aust og vest i landet. EGO (Elektrik Gaz Otobüs) driv kollektivtransporten i byen. Det finst to t-banelinjer i Ankara og tre til er under bygging.

Sport endre

Ankara har tre lag i den øvste fotballigaen, Süper Lig (Gençlerbirligi SK, Ankaraspor og MKE Ankaragücü).

Klima endre

Ankara, har et tørt kontinentalt steppeklima med kalde vintre og varme og tørre somre. Torevêr har ein som oftast seint på våren. Frå juli av kjem det om lag ingen nedbør før i september. Vinteren er og snørik. Sidan Antaolia er så pass tørr har ein ofte store temperatursvingingar her. Berre i august har Ankara hatt temperaturar på både 4 °C og over 35 °C. Ankara har ein normal årsnedbør 415 mm.

Vêrdata for Ankara (1970–2011)
	Jan	Feb	Mar	Apr	Mai	Jun	Jul	Aug	Sep	Okt	Nov	Des	År
Høgast målte °C	16,6	19,9	26,4	30,6	33	37	40,8	40,4	36	32,2	24,4	19,8	40,8
Gjennomsnittleg maks °C	1,6	4,4	10	15,5	20	24,4	27,7	28,3	24,4	18,3	10,5	4,4	15,8
Gjennomsnittleg min °C	−6,6	−5	−1,6	3,3	6,6	9,4	12,7	12,7	8,3	3,8	−1,1	−3,3	4,4
Lågast målte °C	−32,9	−21,5	−19,2	−6,7	−1,6	5	6,8	7,2	2,5	−3,4	−8,8	−17,2	−21,5
Gjennomsnittleg nedbør mm	39,2	33,4	36,7	50	50,3	35,3	15,5	12	17,5	33,2	35,4	42,5	401
Gns. dagar med regn	11,1	10,4	10,6	12,3	12,5	8,9	3,9	3	3,8	7,5	8,8	11	103,8
Gns. solskinstimar i månaden	74,4	98,9	164,3	189	260,4	309	350,3	325,5	276	198,4	126	68,2	2 440,4
Kjelde: ^[10]

Biletgalleri endre

Atakuletårnet (1989).
Sheraton Ankara (1991).
BDDK-bygningen (1975), tidlegare hovudkvarter for Türkiye İş Bankası ved Atatürk Avenue.
Forretningsstrøket Söğütözü i Ankara, med Armadatårnet og kjøpesenter (2002) bak det tyrkiske flagget
Esenboğa internasjonale lufthamn (2006).
Esenboğa internasjonale lufthamn (2006).
The historic Ankara Palas Hotell (1927).
The historic Ankara Palas Hotell (1927).
Inngangen til Det nasjonale kunstmuseet (1927).
Yunus Emre-instituttet, opphavleg Tekel-bygningen (1928).
Evkaf Apartmanı (1929) er hovudkvarteret til Det tyrkiske nasjonalteateret og husar Küçük Tiyatro og Oda Tiyatrosu.
The historic Ziraat Bank (1929).
Statue av Leyla Gencer føre Ankara Opera (1933).
Sentrum av Ankara frå den botaniske hagen
Det tredje og noverande Nasjonalforsamlinga i Tyrkia (1938).
Güvenpark på Kızılayplassen
Crowne Plaza Hotel (2006).
Radisson Blu Hotel (2004) vart teikna i 1964 som Stad Oteli av arkitektane Doğan Tekeli, Sami Sisa og Metin Hepgüler.