Cato den eldre
Marcus Porcius Cato (234 f.Kr.-149 f.Kr.) var ein romersk statsmann, ofte kalla «Censoren», Sapiens, Priscus, eller «Den eldre» for å skilje han frå Cato «Den yngre», som var oldebarnet hans.
| Cato den eldre | |
 | |
| Fødenamn | Marcus Porcius Cato (latin M·PORCIVS·M·F·CATO) |
| Statsborgarskap | Romarriket |
| Fødd | 234 f.Kr. Tusculum |
| Død | |
| Yrke | skribent, Ancient Roman historian, samfunnsøkonom, lyrikar, romersk oldtidspolitikar, filosof, orator, historikar, soldat |
| Språk | latin |
| Politisk parti | optimatene |
| Religion | romersk religion |
| Far | ukjend verdi |
| Mor | ukjend verdi |
| Ektefelle | Licinia, Salonia |
| Cato den eldre på Commons | |
Han var av ein gamal plebeiarfamilie, som var kjend for nokre militære embete, men ikkje kjend for høgare embete i republikken. Han blei oppdregen i tråd med sine latinske forfedrar, til landbruket, som han vigde tida si til, når han ikkje var i militæret. Men etter å ha lagt merke av Lucius Valerius Flaccus, blei han henta til Roma, der han kom til å ha alle embeta i Cursus Honorum: Tribun i 214 f.Kr., kvestor i 204 f.Kr., aedil i 199 f.Kr., pretor i 198 f.Kr., konsul i 195 f.Kr. saman med sin gamle patron Lucius Valerius Flaccus, og til slutt sensor i 184 f.Kr.
Cato den eldre er kjend for å ha avslutta sine talar i senatet med den berømte setninga Ceterum censeo Carthaginem esse delendam, som betyr «Dessutan meiner eg at Karthago bør øydeleggast».
Skriftlege verk endre
- Origines
- De agri cultura
- Orationes
- De re militari
- De lege ad pontifices auguresque spectanti
- Praecepta ad filium
- Historia Romana litteris magnis conscripta
- Carmen de moribus
- Apophthegmata
Bibliografi endre
- Astin, A. E. (1978), Cato the Censor, Oxford: Clarendon Press
- Dalby, Andrew (1998), Cato: On Farming, Totnes: Prospect Books, ISBN 0-907325-80-7
- Goujard, R. (1975), Caton: De l'agriculture, Paris: Les Belles Lettres