Wikipedia

Danmarks kulturkanon

Danmarks kulturkanon (eller berre Kulturkanonen) er ei liste over 108 kunstverk som blei utvikla frå 2005–6 som eit statleg initiert forsøk på ei kanondanning av essensielle verk i Danmarks kunst- og kulturarv. Idéen om kulturkanonen blei lansert hausten 2004 av dåverande kulturminister Brian Mikkelsen. Kulturkanonen blei laga av ulike komitear med professor Jørn Lund som formann for alle. Den endelege versjonen av kanonen kom ut 24. januar 2006.

Carex trinervis Degl. Plansje 2665, nr. 45 frå 1861. Fargeplansje frå bokverket Flora Danica som vart utgjeve i perioden 1761–1883. Flora Danica er tatt opp i Kulturkanonen under design og kunsthandverk.

Arkitektur endre

Bygning Stad År Arkitekt Bilete
Hover kyrkje Hover Sogn på Jylland 12. hundreåret Ukjent  
Glorup herregard Svindinge Sogn i Nyborg på Fyn 12. hundreåret
ombygd
1742—1743
1762—1765
og
1773—1775		 Philip de Lange,
Christian Joseph Zuber
og
Nicolas-Henri Jardin		  
Frederiksstaden København 1749—1771 Nicolai Eigtved  
Vor Frue kyrkje København 1811—1829 C.F. Hansen  
Dyrehaven Klampenborg på Sjælland 1846 Rudolph Rothe  
Lægeforeningens bustader—Brumleby Østerbro i København 1854—1856 Michael Gottlieb Bindesbøll
og
Vilhelm Klein		  
Mariebjerg kyrkjegard Gentofte på Sjælland 1925—1935 G.N. Brandt  
Aarhus Universitet Århus 1931 Kay Fisker,
C.F. Møller,
Povl Stegmann
og
C.Th. Sørensen		  
Århus rådhus Århus 1937—1942 Arne Jacobsen
og
Erik Møller		  
Fingerplanen København 1947 Peter Bredsdorff  
Operahuset i Sydney Sydney 1957—1973 Jørn Utzon  
Østbroen over Storebælt Sjælland og Fyn 1991—1998 Dissing+Weitling  

Biletkunst endre

Verk Stad År Kunstnar Bilete
Solvogna frå Trundholm Det danske Nationalmuseet ca. 1300 f.Kr. Ukjent  
«Oppstandelsen» Undløse kyrkje ca. 1440 Unionsmeisteren  
Bordesholmaltaret Domkyrkja i Schleswig Fullført 1521 Hans Brüggemann  
Ryttarstatuen av Frederik V Amalienborg Avslutta i 1771 J.F.J. Saly  
«Jason med det gyldne skind» Thorvaldsens Museum Fullført 1828 Bertel Thorvaldsen  
Udsigt gennem tre af de nordvestlige buer i Colosseums tredje stokværk Statens Museum for Kunst 1813—1816 C.W. Eckersberg  
«Efterårsmorgen ved Sortedamssøen» Ny Carlsberg Glyptotek 1838 Christen Købke  
«Støvkornenes dans i solstrålerne» Ordrupgaard 1900 Vilhelm Hammershøi  
«Sommerdag ved Roskilde Fjord» Randers kunstmuseum 1900 L.A. Ring
«Det Store Relief» J.F. Willumsens museum 1923—1928 J.F. Willumsen
«Stående kvinde» Göteborgs konstmuseum 1937—1943 Astrid Noack
«Stalingrad» Museum Jorn i Silkeborg 1957—1972 Asger Jorn

Design og kunsthandverk endre

Verk Skapar År Bilete
Vikingskipet Skuldelev 2 Ukjent ca. 1042  
Flora Danica (bokverk) og Flora Danica-serviset Georg Christian Oeder, Johann Christoph Bayer
fleire kunstnarar		 1761—1883  
Thorvald Bindesbølls livsverk 1846—1908  
Knud V. Engelhardts livsverk 1882—1931  
Marie Gudme Leths livsverk 1895—1997
PHs skjermsystem Poul Henningsen 1925—
utviklast framleis		  
Teservise Gertrud Vasegaard 1956
Gedser forsøksmølle Johannes Juul 1957
Pantonstolen Verner Panton 1960  
Polyetherstolen Gunnar Aagaard Andersen 1964
Kevihjulet Jørgen Rasmussen 1965
Fiberline fasadesystem Fiberline Composites og schmidt hammer lassen 2006

Film endre

Verk Skapar År Bilete
Du skal ære din hustru Carl Th. Dreyer 1925  
Vredens Dag Carl Th. Dreyer 1943
Ditte Menneskebarn Bjarne Henning-Jensen 1946
Soldaten og Jenny Johan Jacobsen 1947
Sult Henning Carlsen 1966
Bennys badekar Jannik Hastrup og Flemming Quist Møller 1971
Matador Erik Balling 1978—1982
Kunnskapens tre Nils Malmros 1981
Babettes gjestebud Gabriel Axel 1987
Pelle Erobreren Bille August 1987  
Festen Thomas Vinterberg 1998  
Idiotene Lars von Trier 1998  

Litteratur endre

Forfatter Verk År Bilete
Leonora Christina Jammers Minde 1673—1674, utgitt 1869  
Steen Steensen Blicher Præsten i Vejlbye 1829  
H.C. Andersen Den lille Havfrue 1837  
Søren Kierkegaard Enten - Eller 1843  
J.P. Jacobsen Fru Marie Grubbe 1876  
Herman Bang Ved Vejen 1886  
Henrik Pontoppidan Lykke-Per 1898—1904  
Johannes V. Jensen Kongens Fald 1900—1901  
Karen Blixen Vintereventyr 1942
Klaus Rifbjerg Og andre historier 1964  
Inger Christensen Sommerfugledalen 1991
Lyrikkantologi som inneheld
Folkevisa «Ebbe Skammelsøn»
Folkevisa «Germand Gladensvend»
Thomas Kingo «Hver har sin Skæbne (Sorrig og Glæde...)»  
H.A. Brorson «Den yndigste Rose er funden» 1732  
Johs. Ewald «Til Siælen. En Ode» 1780  
Schack von Staffeldt «Indvielsen» 1804  
Adam Oehlenschläger «Hakon Jarls Død eller Christendommens Indførsel i Norge» 1803  
N.F.S. Grundtvig «De levendes Land» Trykket første gang i 1883  
Chr. Winther «Rosa unica» 1849  
Emil Aarestrup «Paa Sneen» 1838  
Holger Drachmann «Jeg hører i Natten den vuggende Lyd» 1877  
Sophus Claussen «Ekbatana» 1896  
Jeppe Aakjær «Aften» 1912  
Thøger Larsen «Den danske Sommer» 1914
Tom Kristensen «Det er Knud, som er død» 1936
Jens August Schade «Læren om staten» 1928  
Gustaf Munch-Petersen «det underste land» 1933
Thorkild Bjørnvig «Anubis» 1955
Ole Sarvig «Regnmaaleren» 1943
Morten Nielsen «Øjeblik» 1945
Frank Jæger «Sidenius i Esbjerg» 1959
Ivan Malinowski «Myggesang» 1958
Per Højholt «Personen på toppen» 1985
Henrik Nordbrandt «Violinbyggernes by» 1985

Musikk endre

Kunstmusikk endre

Komponist/tekstforfattar Verk År Bilete
F.L.Æ. Kunzen Holger Danske 1789  
C.E.F. Weyse Otte Morgensange og Syv Aftensange 1837 og 1838  
H.C. Lumbye Tre galopper: Telegraph-Galop, «Champagnegaloppen» og Kjöbenhavns Jernbane-Damp-Galop 1844, 1845 og 1847  
Niels W. Gade «Elverskud» 1854  
J.P.E. Hartmann Vølvens Spaadom 1872  
Peter Heise «Drot og marsk» 1878  
Carl Nielsen Maskarade 1906  
Carl Nielsen Symfoni nr. 4 Det Uudslukkelige 1916
Rued Langgaard Antikrist 1923  
Per Nørgård Symfoni nr. 3 1976
Pelle Gudmundsen-Holmgreen Symfoni-Antifoni 1978
Høyskolesanger–Sangantologi
C.E.F. Weyse (1826) Tekst: N.F.S. Grundtvig «Den signede dag med fryd vi ser» 1826
Folkemelodi, tekst folkevise, gjendikta av Svend Grundtvig «Det var en lørdag aften» 1849  
Folkemelodi og tekst frå Mariagerområdet. «En yndig og frydefuld sommertid» Trykt i A.P. Berggreens Danske folkesange 1869
Melodi Carl Nielsen og tekst Ludvig Holstein «Vi sletternes sønner» Melodi 1906, tekst 1903
Melodi Carl Nielsen og tekst Jeppe Aakjær «Jens Vejmand» Melodi 1907, tekst 1905
Melodi Thomas Laub og tekst St.St. Blicher «Det er hvidt herude» Melodi 1914, tekst 1838
Melodi Oluf Ring og tekst Thøger Larsen «Danmark, nu blunder den lyse nat» Melodi 1922, tekst 1914
Melodi Poul Schierbeck og tekst H.C. Andersen «I Danmark er jeg født» Melodi 1926, tekst 1850
Melodi Thorvald Aagaard og tekst L.C. Nielsen «Jeg ser de bøgelyse øer» Melodi 1931, tekst 1901
Melodi Otto Mortensen og tekst Helge Rode «Du gav os de blomster, som lyste imod os» Melodi 1939, tekst 1921
Melodi Otto Mortensen og tekst Alex Garff «Septembers himmel er så blå» Melodi og tekst 1949
Melodi P.E. Lange-Müller /Shu-Bi-Dua og tekst Holger Drachmann «Vi elsker vort land» Melodi 1887 og 1980, tekst 1885

Populærmusikk endre

Komponist/tekstforfattar Verk År Bilete
Kai Normann Andersen Eit utval av tolv songar: «Musens sang», «Den allersidste dans», «Pige træd varsomt», «Å hvor jeg, ih, hvor jeg, uh hvor jeg vil», «I dit korte liv», «Man binder os på mund og hånd», «Alle går rundt og forelsker sig», «Gå ud og gå en tur», «Glemmer du», «Titte til hinanden», «Drømmeland» og «Gå med i lunden» 1925—1959
Dansk Guldalderjazz Dansk Guldalderjazz Vol. 1–4 1940—1949
Savage Rose The Savage Rose 1968
Kim Larsen Værsgo 1973  
Benny Andersen og Povl Dissing Svantes Viser 1973  
Gasolin' Live sådan 1976
Kliché Supertanker 1980
C.V. Jørgensen Tidens Tern 1980  
Sebastian Stjerne til støv 1981  
Palle Mikkelborg med Miles Davis Aura 1984/1985
tv·2 Nærmest lykkelig 1988
Evergreens (songantologi)
Sven Gyldmark/Poeten «Solitudevej» - Sungen av Elga Olga Svendsen. Frå Cirkusrevyen 1953
Sven Gyldmark & Erik Leth «Er du dus med himlens fugle» - Songen av Poul Reichhardt. Frå filmen Vagabonderne på Bakkegården 1958
Vidar Sandbeck & Peter Mynte - single «Heksedans (her kommer mutter med kost og spand)» Sungen av Raquel Rastenni. 1960
Bjarne Hoyer & Ida From «To lys på et bord» - Songen av Otto Brandenburg Frå Dansk Melodi Grand Prix 1960
Otto Helge Francker & Sejr Volmer-Sørensen «Dansevise» - Framført av Grethe Ingmann og Jørgen Ingmann. Frå Dansk Melodi Grand Prix 1963
Bent Fabricius-Bjerre & Klaus Rifbjerg «Duerne flyver» - Songen av Cæsar. Frå filmen Jeg er sgu min egen 1967
John Mogensen «Så længe jeg lever» - Songen av John Mogensen. Single 1970, også på albumet John Mogensen: John 1973
Anne Linnet/Anne Linnet «Smuk og dejlig» fremført av Shit & Chanel. Frå albumet Shit & Chanel, 1975  
Peter A.G. Nielsen/Gnags «Under Bøgen» - Framført av Gnags. Frå albumet Er du hjemme i aften, 1977  
Shu-bi-dua «Danmark» - Framført av Shu-bi-dua. Frå Shu-bi-dua 78'eren, 1978
Frans Bak & Per Nielsen «Danse i måneskin» - Framført av Trine Dyrholm & Moonlighters. Frå Dansk Melodi Grand Prix, 1987
Lars Lilholt «Kald det kærlighed» - Framført av Lars Lilholt Band. Frå Lars Lilholt Band: Portland, 1986  

Scenekunst endre

Skaper Verk År Bilete
Ludvig Holberg Jeppe på Bjerget 1722  
Adam Oehlenschläger Aladdin 1805  
August Bournonville og Herman Severin Løvenskiold Sylfiden 1836  
Henri Nathansen Indenfor Murene 1912  
Kaj Munk Ordet 1932  
Kjeld Abell Anna Sophie Hedvig 1939
4 revynumre: «Man binder os på mund og hånd» (Liva Weel, 1940), «Skolekammerater» (Kellerdirk, 1956), «Brevet til Bulganin» (Osvald Helmuth, 1957), «Fingernummeret» (Dirch Passer, 1974) 1940, 1956, 1957 og 1974
Harald Lander og Knudåge Riisager Etudes 1948
Flemming Flindt og Georges Delerue Enetime 1963
Solvognen Julemandshæren 1974
Sort Sol Sort Sol live, Carlton og Wurst 1986—1987
Jess Ørnsbo Majonæse 1988

Barnekanon endre

Skapar Verk År Bilete
C.Th. Sørensen Byggelekeplassen 1931
Gunnar Nyborg-Jensen (red.) De små synger 1948
Astrid Henning-Jensen Palle alene i Verden (Film) 1949
Carl Barks Donald Duck og gullhjelmen 1954  
Nanna Ditzel Høj stol 1955
Godtfred Kirk Christiansen Legoklossen 1958  
Cecil Bødker Silas og den sorte hoppe 1967
Halfdan Rasmussen & Ib Spang Olsen Halfdans ABC 1967
Katrine Hauch-Fausbøll Kaj og Andrea 1971 ff.
Anne Linnet Go' sønda' morn' 1980  
Søren Kragh-Jacobsen Gummi-Tarzan (Film) 1981
Steen Koerner Nøtteknekkeren 2003

Referansar endre

Kjelder endre

Bakgrunnsstoff endre

Henta frå «https://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Danmarks_kulturkanon&oldid=3411817»