Elektrokinetiske fenomen
Elektrokinetiske fenomen er ei gruppe effektar som skjer i hetrogene fluid, i porøse stoff fylt med væske, eller i rask straum over ei flat overflate. Uttrykket hetrogen tyder her at væska inneheld partiklar. Partiklane kan vere faste stoff, væsker eller gassbobler med ein storleiksskala på ein mikrometer eller nanometer. Det er ei felles kjelde til alle desse effektane - det såkalla elektriske dobbeltlaget av ladningar. Påverknaden av ei ytre kraft på det diffuse laget skapar ei tangential rørsle av ei væske med omsyn på den tilstøytande ladde flata. Denne krafta kan vere elektrisk, trykkgradient, konsentrasjonsgradient eller tyngdekraft. I tillegg kan den rørande fasen vere anten kontinuerleg fluid eller i dispers fase.
Elektrokinetiske fenomen endre
Forskjellige kombinasjonar av drivkrefter og rørande fasar gjev opphav til forskjellige elektrokinetiske effektar. Desse er:[1],
- elektroforese, ei partikkelrørsle påverka av eit elektrisk felt;
- elektroosmose, ei væskerørsle i eit porøst stoff påverka av eit elektrisk felt;
- diffusforese, ei partikkelrørsle påverka av ein kjemisk potensialgradient;
- kapillærosmose, ei væskerørsle i eit porøst stoff påverk av ein kjemisk potensialgradient;
- sedimenteringspotensial, elektrisk felt skapt av sedimenterande kolloide partiklar;
- straumpotensial, anten elektrisk potensial eller straum skapt av ei væske som strøymer gjennom eit porøst stoff, eller relativt til ei flat overflate;
- kolloid vibrasjonsstraum, elektrisk straum skapt av partiklar som flyttar seg i væske påverka av ultralyd;
- elektrisk lydamplitude, ultralyd skapt av kolloidale partiklar i eit oscillerande elektrisk felt.
Kjelder endre
- Denne artikkelen bygger på «Electrokinetic phenomena» frå Wikipedia på engelsk, den 27. august 2012.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- ↑ Lyklema, J. (1995) Fundamentals of Interface and Colloid Science, Vol. 2, p. 3.208.