Franz Benda
Franz Benda, på tsjekkisk František Benda (døypt 22. november 1709–7. mars 1786), var ein bøhmisk fiolinist og komponist. Han var bror til Georg Benda og han arbeidde mykje av livet sitt i hoffet til Fredrik den store.
| Franz Benda | |||
 Franz Benda. | |||
| Fødd | November 1709 | ||
|---|---|---|---|
| Fødestad | Alt-Benatek i Böhmen | ||
| Død | 7. mars 1786 (77 år) | ||
| Dødsstad | Neuendorf i Tyskland | ||
| Opphav | Kongeriket Böhmen, Kongedømet Preussen | ||
| Periode | Klassisismen | ||
| Instrument | Fiolin | ||
| Verka som | Komponist og fiolinist | ||
| Far | Hans Georg Benda | ||
| Born | Maria Carolina Benda, Friedrich Benda, Karl Hermann Heinrich Benda, Juliane Reichardt | ||
Benda vart fødd i Böhmen i landsbyen Altbenatky. Benda sjølv hevda han var fødd 25. november, men dåpsarkiva syner at han vart døypt tre dagar tidlegare, den 22. november. Den faktiske fødselsdagen hans ser ikkje ut til å ha vorte registrert, men det var truleg ikkje meir enn nokre dagar før den 22. november.[1]
Benda vart grunnleggaren av den tyske skulen for fiolinistar. I ungdomen var han korgut i Praha og seinare i det kongelege kapellet i Dresden. Samstundes byrja han å studere fiolin og kom snart i lag med fleire musikarar som gjekk på festar, messer osv. 18 år gammal forlet Benda dette flakkande livet og returnerte til Praha, før han reiste til Wien, der han studerte fiolin vidare under Carl Heinrich Graun, ein elev av Tartini. Etter to år fekk han stillinga som kapellmeister i Warszawa og til slutt vart han eit medlem av bandet til kronprinsen av Preussen og så konsertmeister for kongen.
Benda var ein meister i alle dei vanskelege teknikkane på fiolin og den raske og mjuke måten han spelte dei høgaste tonane på var makelaus. Han hadde mange elevar og skreiv mange verk, hovudsakleg øvingar og studiar for fiolin.[2].
I nyare tid var det ein František Benda som komponerte filmmusikk og andre verk på 1900-talet.
Benda kammerorkester er kalla opp etter Benda-familien og vart grunnlagd i 1956 i Usti nad Labem nord i Tsjekkia.
Kjelder endre
- Denne artikkelen bygger på «Franz Benda» frå Wikipedia på engelsk, den 22. juli 2010.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene: