Hamburg

	Freie und Hansestadt Hamburg
	delstat
	Symbol
	Symbol
Land	Tyskland
Del av	Metropolregion Hamburg
Hovudstad	Hamburg
Areal	755,09 km²
Folketal	1 892 122 (31. desember 2022)
Språk	Tysk
	; Hamburg; 53°33′N 10°00′E / 53.55°N 10°E
	Wikimedia Commons: Hamburg

Hamburg^[a] eller Hamborg^[b] er ein by og delstat i Tyskland. I tillegg til sjølve byen Hamburg omfattar delstaten byane Altona, Wandsbeck, Bergedorf og Harburg-Wilhelmsburg. Hamburg er med 1,9 millionar innbyggjarar den nest største byen i Tyskland.

Hamburg ligg der elvane Alster og Bille munnar ut i Elbe (nedert. namn: «Elv»), 110 km frå Nordsjøen. Byen Hamburg har ei av dei største hamnene i verda.

Historie endre

Hamburg ca. 1900–1914. Vi ser gata Jungfernstieg frå nedst til høgre og opp mot midten av biletet. Bygningen midt i biletet er kaféen Alster Pavillon, eit føretak som opna i 1799 og som framleis finst, om enn i nye lokale (det sjette sidan 1799), på same stad. Kyrkja opp mot venstre er St. Petri-kyrkja.

Under andre verdskrigen vart meir enn halvdelen av byen totaløydelagt.

Kultur endre

Hamburg i 1800.

Institusjonar endre

Literaturhaus

Kjende skodespelarar endre

Kjende forfattarar endre

Politikarar endre

Vitskapsfolk endre

Heinrich Hertz

Arkitektar endre

Sakralbygg endre

Kyrkjer endre

St. Michaelis-kyrkja.

Dei fem «hovudkyrkjene» er:

St. Michaelis-kyrkja i Hamburg («Michel»)
St. Nikolai-kyrkja i Hamburg (minnesmerke)
St. Petri-kyrkja i Hamburg (1000-talet)
St. Jakobi-kyrkja i Hamburg (1200-talet)
St. Katharinen-kyrkja i Hamburg (1300-talet)

Synagogar endre

Teater endre

Musikk endre

Klassisk endre

Vidkjent pipeorgel bygd av Arp Schnitger (1648–1719)

Komponistar endre

Georg Philipp Telemann (1681–1767)
Carl Philipp Emanuel Bach (1714–1788, ein av sønene til Johann Sebastian Bach)
Felix Mendelssohn (1809–1847)
Johannes Brahms (1833–1897)

Pop endre

Museum endre

Lokale matretter endre

Sjølv om Hamburg vert spøkefullt rekna som hamburgeren sin fødestad, er dette berre ei myte. Hamburgeren vert oppkalla etter byen. Orginale retter frå Hamburg er «Birnen, Bohnen un Speck» (grøne bønner kokt med pærer og bacon), «Aalsuppe» (Ofte misforstått for å vere tysk for ålsuppe (aal=ål), men betyr eigentleg «allsuppe».), «Bratkartoffeln» (steikte poteter), «Finkenwerder Scholle» (steikt Raudspette), Pannfisch (steikt fisk), «Rote Grütze» (sommarpudding med raude bér) og Lapskaus.