Irkutsk oblast, (russisk Иркутская область) er ein provins (oblast) i Russland og eit av føderasjonssubjekta i den russiske føderasjonen. Det sjølvstyrte området Ust-Orda Burjatia var ein del av provinsen, men samstundes eit eige føderasjonssubjekt, fram til 1. januar 2008, då det vart innlemma fullstendig i Irkutsk oblast. Hovudstaden er Irkutsk, arealet er 767 900 km² og innbyggjartalet er 2 428 700 (2010).

Irkutskaja oblast
   

Irkutsk oblast sitt flagg
Irkutsk oblast sitt flagg
Irkutsk oblast sitt våpen
Irkutskblast sitt flagg Irkutsk oblast sitt våpen
Irkutsk oblast på kartet over Russland
Hovudstad Irkutsk
Areal

- Totalt
- % vatn

Rangering: 5.

767 900 km²
2,9 %

Innbyggjartal

- totalt
- folketettleik

Rangering: 21.

ca. 2 428 700[1] (2010)
ca. 3,16/km²

Føderalt distrikt Sibir
Økonomisk region Aust-Sibir
Regionsnummer 38
Offisielt språk Russisk
Guvernør Sergej Vladimirovitsj Jerosjtsjenko
Nasjonalsong  
Tidssone UTC +0800

Geografi endre

Irkutsk oblast ligg i Sibir. I søraust, på grensa til republikken Burjatia, ligg Bajkalsjøen. Området er berglendt, med fjelltoppar opp til 3000 meter over havet. Dei største elvane er Angara og Lena. Opp til 75 % av territoriet er skogkledd. Klimaet er kaldt om vinteren og varmt om sommaren, med middeltemperatur - 26 grader celsius i januar, og 18 grader celsius i juli. I grunnen i Irkutsk oblast finst det kol, gull, og jarnmalm.

Demografi endre

 
Kultuk ved Bajkalsjøen i Irkutsk oblast

Folketalet i Irkutsk oblast har minka kraftig sidan oppløysinga av Sovjetunionen. Frå 1989 til 2006 gjekk det ned med 9,9 %. Den etniske samansetjinga i 2010 var:[1]

Dei største byane er Irkutsk (587 900 ibuarar), Bratsk (246 300) og Angarsk (233 600).[1]

Politikk endre

Ved valet til lovgjevande forsamling i Irkutsk oblast i oktober 2004 var dei største partia:

Historie endre

For tusen år sida var området folkesett av tyrkiske folkeslag. På 1200-talet vart området del av det mongolske verdsriket. Burjatane var det viktigaste folkeslaget som budde i området då russarane begynte å koma hit på 1500-talet. I løpet av 1600-talet vart området underlagt det russiske imperiet. Byen Irkutsk vart grunnlagd som fort i 1661 og fekk bystatus i 1686. I 1764 vart provinsen Irkutsk oppretta. Han omfatta då alt russisk område mellom elva Jenisej og Stillehavet. Frå 1803 heldt generalguvernøren over Sibir til i Irkutsk.

Under den russiske revolusjonen vart Sovjet-styret oppretta i byen Irkutsk i desember 1917, men sommaren 1918 vart området erobra av kontrarevolusjonære styrkar (kvitegardistar). I januar 1920 gjenerobra den raude arméen byen Irkutsk. I 1937 vart Irkutsk oblast oppretta, med Ust-Ordynsk-burjat-mongolske nasjonale distrikt som ein del av provinsen. Då Sovjetunionen vart oppløyst i 1991 vart Irkutsk oblast eit føderasjonssubjekt. 16. april 2006 vart det heldt folkerøysting om å slå Ust-Orda Burjatia saman med Irkutsk oblast. Dette fekk fleirtal og frå 1. januar 2008 har Ust-Orda Burjatia vore ein del av Irkutsk oblast.

Bakgrunnsstoff endre

  Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Irkutsk oblast
  1. 1,0 1,1 1,2 "Vserossijskaja perepis naselenija 2010" - Folketeljinga i Russland 2010