Monza
Monza (Munscia på vestlombardisk) er ein by i Italia. Han er hovudstad i provinsen Monza og Brianza i regionen Lombardia og har om lag 125 000 innbyggjarar. Byen ligg ved elva Lambro, ei av sideelvane til Po, om lag 15 km nordaust for Milano. Byen er mest kjend for bilbanen som ligg her, Autodromo Nazionale Monza.
| Monza | ||
|---|---|---|
 | ||
| Plassering | ||
  | ||
| Styresmakter | ||
| Land Region Provins |
 Italia Lombardia Monza og Brianza | |
| Borgarmeister | Marco Giglio | |
| Geografi | ||
| Flatevidd - By |
33,03 km² | |
| Innbyggjarar - Totalt (2005) - folketettleik |
122 263 3704/km² | |
| Koordinatar | 45°35′N 9°16′E / 45.583°N 9.267°E | |
| Høgd over havet | 162 m | |
| Diverse annan informasjon | ||
| Postnummer | 20052 | |
| Telefon-retningsnummer | 39 039 | |
| Nettstad: www.comune.monza.mi.it | ||
Monza vart offisielt hovudstad i provinsen 11. juni 2004. Monza er den tredje største byen i Lombardia og det viktigaste økonomiske, industrielle og administrative senteret i Brianza-området.
Historie endre
Ein har funne spor etter busetnadar i Monza-området sidan bronsealderen, der folk budde i pålelandsbyar over elvane og myrene. Omkring 200-talet fvt. la romarane under seg insubrarane, gallarar som hadde kryssa Alpane og busett seg rundt Mediolanum (i dag Milano). Ei gallisk-keltisk stamme, som truleg var insbruarane, grunnla så ein landsby ved Lambro og i dag finst det ruinar av ei bru over elva frå denne tida. Under Romarriket vart byen kalla Modicia.
Langobardane invaderte Italia etter Vestromarriket sitt fall og den lombardiske kongen Autari gifta seg med Theodelinda dottera til Garibald I av Bayern i byen.
Den nye dronninga gav ordre om å byggje ei lita kyrkje ved elva, som i dag er ein del av basilikaen St. Johannes.
I mellomalderen var kommunen Monza til tider sjølvstendig, og i periodar underlagt Milano og Huset Visconti.
Den første jernbanen i Nord-Italia vart bygd mellom Milano og Monza og opna 17. august 1840.
29. juli 1900 vart kong Umberto I av Italia mydra i Monza av anarkisten Gaetano Bresci.
Bakgrunnsstoff endre
Kjelder endre
- Denne artikkelen bygger på «Monza» frå Wikipedia på engelsk, den 28. desember 2007.