Stjerna Pollux

(Omdirigert frå Beta Geminorum)

Pollux (β Gem, β Geminorum, Beta Geminorum) er ei stjerne nord i stjernebiletet Tvillingane. Ho er ei utvikla kjempestjerne med oransje farge. Ho har ein tilsynelatande storleiksklasse på 1,1,[3] og er den mest lyssterke stjerna i stjernebiletet; meir lyssterk enn nabostjerna Castor (Alfa Geminorum). Parallaksemålingar med satellitten Hipparcos[13][14] har plassert stjerna 33,78 lysår unna jorda.[1] Sidan 1943 har spekteret til denne stjerna vore eit stabilt ankerpunkt som andre stjerner vert klassifisert etter.[15] I 2006 vart det stadfesta at Pollux har ein eksoplanet kring seg.[7]

Pollux

Posisjonen til Pollux i stjernebiletet Tvillingane.
Observasjonsdata
Epoke J2000.0      Ekvinoks J2000.0
Stjernebilete Tvillingane
Rektascensjon 07h 45m 18.94987s[1]
Deklinasjon +28° 01′ 34.3160″[1]
Karakteristikk
SpektralklasseK0 III[2]
U−B fargeindeks+0.86[3]
B−V fargeindeks+1.00[3]
Variabel typeMistenkt
Astrometri
Radialsnøggleik (Rv)+3.23[4] km/s
Parallakse (π)96.54 ± 0.27[1] mas
Avstand33,78 ± 0,09 ly
(10,36 ± 0,03 pc)
Absolutt storleiksklasse (MV)+1.08 ± 0.02[5]
Detaljar
Masse2.04 ± 0.3[6] M
Radius8.8 ± 0.1[7] R
Luminositet43[8] L
Overflategravitasjon (log g)2.685 ± 0.09[7] cgs
Temperatur4,666 ± 95[7] K
Metallisitet [Fe/H]–0.07 to +0.19[7] dex
Rotasjon558 dagar[9]
Rotasjonssnøggleik (v sin i)2.8[10] km/s
Alder724[11] mill. år
Andre namn
Beta Geminorum, 78 Geminorum, BD+28°1463, GCTP 1826.00, Gliese 286, HD 62509, HIP 37826, HR 2990, LFT 548, LHS 1945, LTT 12065, SAO 79666.[12]
Databasereferanse
SIMBADdata
ARICNSdata

Eigenskapar endre

Stjerna er større enn sola, kring to gonger massen og nesten ni gonger radiusen.[7] Ho var ein gong ei hovudseriestjerne klasse A,[6] og har nytta all hydrogenet i kjernen og utvikla seg til ei kjempestjerne med spektralklasse K0 III.[2] Den effektive temperaturen til den ytre envelopen til denne stjerna er kring 4 666 K,[7] som ligg i området som produserer den karakteriske oransje fargen til klasse K-stjerner.[16] Pollux verkar å rotere langsamt med ein projisert rotasjonssnøggleik på 2,8 km/s.[10]

Planetsystem endre

Det har vore mistenkt sidan 1993 at ein eksoplanet krinsa kring Pollux,[17] frå svingingar i den målte radialsnøggleiken. Planeten Pollux b vart annonsert den 16. juni 2006. Pollux b er kalkulert til å ha ein masse på minst 2,3 gonger massen til Jupiter. Ho brukar kring 590 dagar på ein runde rundt Pollux.[7]

Sjå òg endre

Kjelder endre

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 van Leeuwen, F. (November 2007), «Validation of the new Hipparcos reduction», Astronomi and Astrophysics 474 (2): 653–664, Bibcode:2007A&A...474..653V, arXiv:0708.1752, doi:10.1051/0004-6361:20078357 
  2. 2,0 2,1 Morgan, W. W.; Keenan, P. C. (1973), «Spectral Classification», Annual Review of Astronomi and Astrophysics 11: 29, Bibcode:1973ARA&A..11...29M, doi:10.1146/annurev.aa.11.090173.000333 
  3. 3,0 3,1 3,2 Lee, T. A. (October 1970), «Photometry of high-luminositet Stjerner klasse M», Astrophysical Journal 162: 217, Bibcode:1970ApJ...162..217L, doi:10.1086/150648 
  4. Famaey, B.; et al. (January 2005), «Local kinematics of K and M giants from CORAVEL/Hipparcos/Tycho-2 data. Revisiting the concept of superclusters», Astronomi and Astrophysics 430 (1): 165–186, Bibcode:2005A&A...430..165F, arXiv:astro-ph/0409579, doi:10.1051/0004-6361:20041272 
  5. Carney, Bruce W.; et al. (March 2008), «Rotation and Macroturbulence in Metal-Poor Field Red Giant and Red Horizontal Branch Stars», The Astronomical Journal 135 (3): 892–906, Bibcode:2008AJ....135..892C, arXiv:0711.4984, doi:10.1088/0004-6256/135/3/892 
  6. 6,0 6,1 Aurière, M.; et al. (September 2009), «Discovery of a weak magnetic field in the photosphere of the single giant Pollux», Astronomi and Astrophysics 504 (1): 231–237, Bibcode:2009A&A...504..231A, arXiv:0907.1423, doi:10.1051/0004-6361/200912050 
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 Hatzes, A. P.; et al. (2006), «Confirmation of the planet hypothesis for the long-period radial velocity variations of β Geminorum», Astronomi and Astrophysics 457: 335–341, Bibcode:2006A&A...457..335H, arXiv:astro-ph/0606517, doi:10.1051/0004-6361:20065445 
  8. Mallik, Sushma V. (desember 1999), «Lithium abundance and mass», Astronomi and Astrophysics 352: 495–507, Bibcode:1999A&A...352..495M 
  9. Koncewicz, R.; Jordan, C. (January 2007), «OI line emission in cool stars: calculations using partial redistribution», Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 374 (1): 220–231, Bibcode:2007MNRAS.374..220K, doi:10.1111/j.1365-2966.2006.11130.x 
  10. 10,0 10,1 Massarotti, Alessandro; et al. (January 2008), «Rotational and Radial Velocities for a Sample of 7,1 HIPPARCOS Giants and the Role of Binarity», The Astronomical Journal 135 (1): 209–231, Bibcode:2008AJ....135..209M, doi:10.1088/0004-6256/135/1/209 
  11. Takeda, Yoichi; Sato, Bun'ei; Murata, Daisuke (August 2008), «Stellar parameters and elemental abundances of late-G giants», Publications of the Astronomical Society of Japan 60 (4): 781–802, Bibcode:2008PASJ...60..781T, arXiv:0805.2434, doi:10.1093/pasj/60.4.781 
  12. «POLLUX -- Variable Star», SIMBAD (Centre de Données astronomiques de Strasbourg), henta 13. juni 2016 
  13. Perryman, M. A. C.; Lindegren, L.; Kovalevsky, J.; et al. (July 1997), «The Hipparcos Catalogue», Astronomi and Astrophysics 323: L49–L52, Bibcode:1997A&A...323L..49P 
  14. Perryman, Michael (2010), The Making of History's Greatest Star Map, Heidelberg: Springer-Verlag, doi:10.1007/978-3-642-11602-5 
  15. Garrison, R. F. (desember 1993), «Anchor Points for the MK System of Spectral Classification», Bulletin of the American Astronomical Society 25: 1319, Bibcode:1993AAS...183.1710G, arkivert frå originalen 25. juni 2019, henta 13. juni 2016 
  16. «The Colour of Stars», Australia Telescope, Outreach and Education (Commonwealth Scientific and Indianarentrial Research Organisation), desember 21, 2004, henta 13. juni 2016 [daud lenkje]
  17. A. P. Hatzes; et al. (1993). «Long-period radial velocity variations in three K giants». The Astrophysical Journal 413: 339–348. Bibcode:1993ApJ...413..339H. doi:10.1086/173002. 

Bakgrunnsstoff endre

  Commons har multimedium som gjeld: Stjerna Pollux