Burgos
Burgos er ein by nord i Spania, på kanten av det sentrale platået i landet. Han har om lag 175 000 innbyggjarar og er provinshovudstad i provinsen Burgos i den autonome regionen Castilla y León. Burgoslovene eller Leyes de Burgos vart kunngjort her i 1512.
| Burgos | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Plassering | |||||
  | |||||
| Styresmakter | |||||
| Land |  Spania
| ||||
| Autonom region | Castilla y León | ||||
| Provins | Burgos | ||||
| Grunnlagd | 884 | ||||
| Borgarmeister | Juan Carlos Aparicio | ||||
| Geografi | |||||
| Flatevidd - By |
107,08 km² | ||||
| Innbyggjarar - Totalt (2008) - folketettleik |
177 879 1 661,2 /km² | ||||
| Koordinatar | 42°21′N 3°45′W / 42.350°N 3.750°W | ||||
| Høgd over havet | 856 moh | ||||
| Diverse annan informasjon | |||||
| Postnummer | 09001 - 09007 | ||||
| Telefon-retningsnummer | 947 | ||||
| Nettstad: www.aytoburgos.es | |||||
.svg)
History endre
Det er funne spor etter tidlege menneske rundt Burgos frå så tidleg som 800 000 år sidan. Då romarane tok over det som i dag er provinsen Burgos låg det ein keltiberisk by her. I Romarriket høyrte området til Hispania Citerior («Næraste Spania») og så til Hispania Tarraconensis. På 400-talet dreiv vestgotarane tilbake suebane, før arabarane erobra nesten heile Castilla på 700-talet. Dette var berre for ein kort periode, og dei sette lite preg på området samanlikna med områda lenger sør. Alfonso III den store, konge av León erobra området tilbake på midten av 800-talet og bygde fleire borger her for å forsvare kristendomen. Regionen vart derfor kalla Castilla (latinsk castella), altså «landet med borgene».
Burgos vart grunnlagd i år 884 som ein utpost langs den kristne grensa,[1] då Diego Rodríguez «Porcelos», greven av Castilla, styrte området med ordre om å auke den kristne folkesetnaden. Han samla derfor innbyggjarane på den omliggande landsbygda i denne forskansa landsbyen, som vestgotarane kalla Burgos på grunn av dei kraftige bymurane.[2] Grevskapet (condado) Burgos var underlagt kongane av Léon og vart styrt av grevar. Grevskapet vart gradvis utvida og ein av desse grevane, Fernán González, gjorde seg sjølvstendig. Dette vart seinare Kongedømet Castilla, og var stundom samla i lag med Navarra, stundom i lag med Leon. Under regjeringstida til St. Ferdinand III (om lag 1200–1252), vart Leon og Castilla slått saman, men dei vart framleis kalla Kongedømet Leon og Kongedømet Castilla fram til 1800-talet.
På 1000-talet vart byen sete for ein katolsk biskop og hovudstad i Kongedømet Castilla. Burgos var ein viktig stoppestad for pilegrimar på veg til Santiago de Compostela. Jakobsvegen gjekk gjennom byen. Han var òg eit handelssenter mellom Biscayabukta og områda lenger sør, og dermed kom mange utanlandske handelsmenn til byen. Dei vart ein del av oligarkiet i byen og stengde ute andre utlendingar.[3] På 1200- og 1300-talet var Burgos ofte hovudstad for kongane av León og Castile og fleire av kongane var gravlagde her.
I 1574 gjorde pave Gregorius XIII biskopen i byen til erkebiskop, etter ønske frå kong Filip II.
Burgos var åstad for mange krigar: med maurarane, kampane mellom León og Navarra og mellom Castilla og Aragón. I den spanske sjølvstendekrigen mot Frankrike var Burgos åstad for eit slag, og igjen på 1800-talet under borgarkrigen då. Under den spanske borgarkrigen i 1930-åra var Burgos base for nasjonalistregjeringa til general Franco.
Kjelder endre
- Denne artikkelen bygger på «Burgos» frå Wikipedia på engelsk, den 31. oktober 2009.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
«Burgos (city)». Encyclopædia Britannica (11. utg.). 1911.
Bakgrunnsstoff endre
Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Burgos