Den norrøne kalenderen

Den norrøne kalenderen vart utvikla i vikingtida og var bygd opp av år som truleg var delt inn i månefaser og i to årstider, sumar og vetter.

Månader endre

Kalendermånadane til vikingane var, etter alt å døma:

  • Vintermånadene:
    • Gormánuður (slaktemånad; okt/nov)
    • Ýlir/frermánuður (julemånad; nov/des)
    • Mörsugur/hrútmánuður (feittetarmånad; des/jan)
    • Þorri (gjødningsmånad; jan/feb)
    • Góa (sauemånad; feb/mars)
    • Einmánuður (vårmånad; mar/apr)
  • Sumarmånadene:
    • Harpa (forsumar; apr/mai)
    • Skerpla (mai/jun)
    • Sólmánuður (solmånad; jun/jul)
    • Heyannir/ormamánuður (høyonnmånad/ormemånad; jul/aug)
    • Tvímánuður (fiskemånad; aug/sep)
    • Haustmánuður (skurdmånad; sep/okt)
  • Det kan sjå ut som om det sume år var lagt til ein 13. månad: Silðimanuður (seinmånad).

Tabelloversyn endre

Vikingårstid Vikingmånad (norsk) noverande periode Vikingmånad (islendsk) Tyding
vinter Slaktemånad 14. oktober-13. november Gormánuður Slaktemånad
vinter Julemånad 14. november-13. desember Ýlir, frermánuður Julemånad, frostmånad
vinter Margsuger/Fettsuger 14. desember-12. januar Mörsugur Fettsugermånad
vinter Gjødningetid 13. januar- 11. februar Þorri Gjødningemånad
vinter Gjø 12. februar-13. mars Gói, góa, gjø Snømånaden
vinter Einmånad 14. mars-13. april Einmánuður Siste vintermånaden
sumar Gaukmånad 14. april-13. mai Harpa/Gaukmánuður
sumar Egg/lam 14. mai-12. juni Skerpla Eggtid/Lambtid
sumar Den varme 13. juni-12. juli Sólmánuður solmånad
sumar Ormemånad 13. juli- 14. august Heyannir (Sume stader i Skandinavia: Ormamánuður) høyonna, Ormemånad
sumar Tvimånad 15. august-14. september Tvímánuður, Kornskurðarmánuður to-månad, kornskurds-månad
sumar Haustmånad 15. september-13. oktober Haustmánuður Haustmånad
? Silðimånad aug/sep jfr. tvi- skottårsmånad Silði i tydingi sein

Dagar endre

Og vekedagane:

Vikingvekedag notidig vekedag Norrønt
Sol-dag sundag Sunnudagr
Måne-dag måndag Mánadagr
Tys-dag tysdag Týsdagr
Meke-dag onsdag Óðinsdagr
Tors-dag torsdag Þórsdagr
Frøya-dag eller Friggs-dag fredag Frjádagr
Laurdag (vaskedag, badedag) laurdag Laugardagr

Kjelder endre

Sjå òg endre

Bakgrunnsstoff endre