First Nations
First Nations, eller 'Opphavlege nasjonar', er eit omgrep som blir brukt om urfolk i Canada som ikkje er inuittar eller métisar (ei gruppe som stammar frå fransk-canadiarar og urfolk).[1][2] Tradisjonelt budde First Nations-folk i Canada sør for trelinja, og for det meste sør for polarsirkelen. I Canada er det 634 anerkjende sjølvstyrande grupper av First Nations.[3] Omtrent halvparten av dei held til i provinsane Ontario og British Columbia.[4] Til saman utgjer First Nations, inuittar og mestisar urfolka i Canada (Aboriginal peoples in Canada, First peoples of seepage eller Indigenous peoples).
Folk som tilhøyrer First Nations i Canada er tidlegare blitt kalla indianarar, innfødde kanadiarar, urinnvånarar og autochthones ('urfolk', eit omgrep brukt av fransk-kanadiarar). Dei er offisielt anerkjende av kanadiske styresmakter som registrerte, om indianerne har krav på stønad under forordning for indianere (Indian Act). Bruken av omgrepet Native Americans er ikkje utbreidd i Canada, og dette omgrepet blir vanlegvis berre nytta om urfolk i USA.
Grupper endre
First Nations-folk kan plasserast i større grupper ut frå språklege og geografiske tilhøve. Hovudgruppene er:
Frå nordveskysten endre
- Kystsalishfolk
- New Westminster Indian Band
- Nuxalknasjonen
- Tsimshianfolk
- Haidafolk frå Haida Gwaii
- Sørwakashanfolk
- Nordwakashanfolk
Prærien endre
Folk frå Den kanadiske prærien er kjende som præriefolk eller Plains Indians.
- Anishinaabe
- Blackfoot
- Kainainasjonen (Blood)
- North Peigan
- Siksika
- Dene
- Nakoda
- Plains-Cree
- Tsuut'ina (Sarcee)
Plateau endre
- Ktunaxa (Kootenay)
- Okanagan
- Sinixt
- St'at'imc (Lillooet)
- Nicola
- Nicola Athapaskans (utdøydde)
- Nlaka'pamux (Thompson)
- Secwepemc (Shuswap)
Vestleg Subarktis endre
- Creefolk
- Dakelh (Carrier)
- Dene
- Chipewyan
- Sahtu (includes Bearlake, Hare and Mountain peoples)
- Slavey
- Tlicho
- Yellowknives
- Dane-zaa (also Dunne-za, Beaver, Tasttine)
- Gwich'in (Kutchin, Loucheaux)
- Hän
- Kaska
- Sekani
- Tagish
- Tahltan
- Innlands-tlingitfolk
- Tsilhqot'in (Chilcotin)
- Sørlege og nordlege tutchonefolk
Skogane og austlege Subarktis endre
Atlanterhavskysten endre
Kring St. Lawrence-elva endre
- Anishinaabe
- Haudenosaunee (Iroquois)
- Munsee-greina av lenapefolk (delawarefolk)
- Neutral
- Petun (Tobacco)
- Wyandot (Huron)
Kjelder endre
- ↑ Canada, Government of Canada; Crown-Indigenous Relations and Northern Affairs (7. juni 2011). «First Nations in Canada». www.rcaanc-cirnac.gc.ca.
- ↑ «Indigenous peoples and communities». Crown-Indigenous Relations and Northern Affairs Canada (på engelsk). Government of Canada. 11. juni 2021. Arkivert frå originalen 25. september 2021. Henta 25. september 2021. «The Canadian Constitution recognizes three groups of Aboriginal peoples: Indians (more commonly referred to as First Nations), Inuit and Métis. These are three distinct peoples with unique histories, languages, cultural practices and spiritual beliefs.»
- ↑ «Description of the AFN». Assembly of First Nations. Henta 25. november 2017.
- ↑ «Assembly of First Nations – The Story». The Assembly of First Nations. Arkivert frå originalen 2. august 2009. Henta 6. oktober 2009.
- Denne artikkelen bygger på «First Nations» frå Wikipedia på dansk, den 13. april 2023.
- Delar av denne artikkelen bygger på «List of First Nations peoples» frå Wikipedia på engelsk, den 14. april 2023.