Heinattfiol

underart i planteriket
Heinattfiol

Status i verda: LC Livskraftig
Status i Noreg: LC Livskraftig

Systematikk
Rike: Planteriket
Klasse: Einfrøblada
Orden: Aspargesordenen
Familie: Orkidéfamilien
Slekt: Platanthera
Art: P. bifolia
Vitskapleg namn
Platanthera bifolia ssp. bifolia
(Linné) Rich.
Økologi
Habitat: skog, eng
Utbreiing: Eurasia

Heinattfiol (Platanthera bifolia ssp. bifolia) er ei plantenattfiolslekta Platantheraorkidéfamilien (marihandfamilien).[1][2]

Utsjånad endre

Dei to underartane av nattfiol liknar mykje på kvarandre. Heinattfiol har noko kortare spore enn skognattfiol, slik at han sjeldan stikk ut av akset på den andre sida. Dei fremre kronblada i blomen er ikkje fullt så lange og tynne som hos skognattfiol.

Utbreiing endre

Ettersom inndelinga av nattfiol i to underartar er ganske ny, har dei to underartane ikkje vore registrerte separat tidlegare. Ein gjennomgang av herbariemateriale har vist at heinattfiol lever spreidd rundt i det meste av landet.[3] Dei få funna som er registrerte etter 2010, tyder òg på god spreiing av funna.[4]

Norsk raudliste for artar (2021) er underarten vurdert som livskraftig (LC).[5]

Underarten finst òg i Sverige (status NT, svensk namn ängsnattviol)[6] og i Danmark (NT, dansk namn bakke-gøgelilje).[7]

På Dei britiske øyane er det ikkje skild mellom underartane.[8] Det er det heller ikkje i Baltikum[9][10][11] eller i Benelux.[12][13]

Hybridar endre

Det er gjort funn av hybridar mellom nattfiol og grov nattfiol (Platanthera bifolia × chlorantha eller Platanthera ×hybrida)[14] i Vestfold, utan at det er klarlagd kva for ein underart av nattfiol som er involvert. Hybriden er truleg oversett.[15] Hybriden med heinattfiol (Platanthera bifolia ssp. bifolia × chlorantha) er registrert fleire stader i det sørlege Sverige,[16] og i Danmark er båe underartane representerte i hybridane.[17] På Dei britiske øyane er hybriden kjend frå spreidde lokalitetar, men det er ikkje skild mellom underartane.[8] Det same gjeld i Estland og Litauen[18][19] og i Benelux.[20]

Referansar endre

  1. «Artsdatabanken: Artsopplysningar heinattfiol». Artsdatabanken. Henta 2. mars 2022. 
  2. «Artsdatabanken: Namnetre heinattfiol». Artsdatabanken. Henta 2. mars 2022. 
  3. «Artskart: Heinattfiol, registrerte funn før 2010 (herbariebelegg)». Artsdatabanken. Henta 2. mars 2022. 
  4. «Artskart: Heinattfiol, registrerte funn etter 2010». Artsdatabanken. Henta 2. mars 2022. 
  5. «Raudlista: Heinattfiol». Artsdatabanken. 24. november 2021. Henta 2. mars 2022. 
  6. «Artfakta naturvård: Platanthera bifolia subsp. bifolia ängsnattfiol». Artdatabanken. Henta 5. mars 2022. 
  7. «Naturbasen: Bakke-Gøgelilje Platanthera bifolia ssp. bifolia». Naturbasen. Henta 5. mars 2022. 
  8. 8,0 8,1 Anne and Simon Harrap (2009). Orchids of Britain and Ireland (2. utg.). London: A & C Black. ISBN 978-1-408-10571-9. 
  9. «eElurikkus: Platanthera bifolia» (på estisk og engelsk). Tartu Ülikool (Tartu universitet). Henta 5. februar 2023. 
  10. «Latvijas daba: smaržīgā naktsvijole» (på latvisk). Enciklopēdija «Latvijas Daba». Henta 5. februar 2023. 
  11. Zigmantas Gudžinskas, Mindaugas Ryla (2006). Lietuvos gegužraibiniai (Orchidaceae) – Orchids (Orchidaceae) of Lithuania (på litauisk). Botanikos instituto leidykla. s. 24-25. ISBN 9986-662-28-1. Henta 5. februar 2023. 
  12. «Verspreidingsatlas Vaatplanten: Platanthera bifolia». FLORON. Henta 22. januar 2024. 
  13. «Verspreidingskaart: Welriekende nachtorchis – Platanthera bifolia». Waarnemingen.be. Henta 22. januar 2024. 
  14. «PoWO: Platanthera × hybrida». Plants of the World Online. Henta 30. januar 2023. 
  15. Reidar Elven mfl. (2022). Norsk flora (8. utg.). Oslo: Det Norske Samlaget. s. 192–193. 
  16. «Artfakta: Platanthera bifolia subsp. bifolia × chlorantha ängsnattviol × grönvit nattviol». Artdatabanken. Henta 30. januar 2023. 
  17. Henrik Ærenlund Pedersen og Niels Faurholdt (2010). Danmarks vilde orkidéer. København: Gyldendalske Boghandel, Nordisk Forlag. s. 69–77. ISBN 978-87-02-06386-8. 
  18. «eElurikkus: Platanthera bifolia × Platanthera chlorantha» (på estisk og engelsk). Tartu Ülikool (Tartu universitet). Henta 5. februar 2023. 
  19. Zigmantas Gudžinskas, Mindaugas Ryla (2006). Lietuvos gegužraibiniai (Orchidaceae) – Orchids (Orchidaceae) of Lithuania (på litauisk). Botanikos instituto leidykla. s. 26. ISBN 9986-662-28-1. Henta 5. februar 2023. 
  20. «Verspreidingsatlas Vaatplanten: Platanthera × hybrida». FLORON. Henta 22. januar 2024. 

Bakgrunnsstoff endre