Kalvåg
Kalvåg er ein tettstad i Bremanger kommune i Vestland fylke. Bygda ligg ytst i havgapet på søraustsida av øya Frøya ved munningen av Frøysjøen. Fram til 1964 var Kalvåg kommunesenter i Bremanger kommune. Det bur om lag 350 innbyggjarar i Kalvåg og 570 på heile Frøya. I dag har Kalvåg eit eineståande og gammalt sjøhusmiljø som går for å vere det største og best bevarte sjøhusmiljøet i fylket. Mange av dei gamle sjøhusa er restaurerte for overnatting. Hamna er god, med store offentlege kaianlegg og gjestehamn med flytebrygger utanfor Knutholmen.
| Kalvåg | |||
| stad | |||
 Hamna i Kalvåg
Foto:Hans Petter Farstad | |||
| Land |  Noreg
| ||
|---|---|---|---|
| Fylke | Vestland | ||
| Kommune | Bremanger | ||
| Areal | 0,42 km² | ||
| Folketal | 413 (2023) | ||
| Folketettleik | 983 / km² | ||
| Postnummer | 6729 KALVÅG | ||
| Preposisjon | i Kalvåg | ||
 Kalvåg 61°45′58″N 4°52′30″E / 61.766111111111°N 4.875°E | |||
| Wikimedia Commons: Kalvåg | |||
Historie endre
På 1860-talet var Kalvåg kanskje det største fiskeværet på kysten, med eit folketal på oppimot 11 000 menneske under fiskesesongen. I 1871 var det 52 salteri i Kalvåg og bygda hadde losjihus, forretningar, handelsverksemd, sjukehus, lege, bedehus, kyrkje, lensmannsgard og skulehus. Fiskeri har vore hovudnæringa i Kalvåg, og på 1980-talet etablerte Domstein AS seg på Kalvøyna og er no den nest største private arbeidsgjevaren i kommunen. I 1921 vart det utarbeidd eit reguleringskart for Kalvåg og dette vart utgangspunktet for ein estetisk plan som ein del av Kalvågprosjektet. L/L Kalvåg Vassverk vart etablert av Kalvåg byggekommune i 1944.
Nyare hendinger i Kalvåg endre
I 2005 heldt Forbundet Kysten sitt landstemne i Kalvåg. 600 båtar og 10 000 besøkande vitja bygda. Kalvåg har og vore gjestehamn for nokre av seilskutene i Tall Ship Race førre gong dei vitja kysten av Sogn og Fjordane. Kvart år vert det arrangert Kystkulturfestival i Kalvåg og Sommerakademiet er og ein kulturtradisjon i Kalvåg.
Geologi endre
Berggrunnen ved Kalvåg består av Kalvåg-mélangen, ein masse av samanrota steinblokker. Dette er eit slags enormt konglomerat eller ein breksje med opptil kilometer store blokker i ein finkorna, deformert grunnmasse. Ein finn liknande berggrunn i Trøndelag, England, Irland og Newfoundland. Alle desse områda ligg nær grensa mellom dei to jordplatene som støtte saman og danna den kaledonske fjellkjeda for omkring 425 millionar år sidan.
Kjende personar frå Kalvåg endre
- Heidi Grande Røys – minister i Stoltenbergregjeringa.
- Nikolai Astrup blei fødd på prestegarden Kalvåg i Bremanger 30. august 1880, men frå han var tre år gamal voks han opp på prestegarden på Ålhus i Jølster, der faren var sokneprest.
- Ole Johan Grønskag – Forfattar.
- Yngve Frøyen – Forfattar
Folketalsutvikling endre
| Folketalsutvikling i Kalvåg | ||||
|---|---|---|---|---|
| År | Innbyggjarar | |||
| 1890 | 117 | |||
| 1900 | 149 | |||
| 1910 | 189 | |||
| 1920 | 197 | |||
| 1930 | 214 | |||
| 1946 | 250 | |||
| 1950 | 260 | |||
| 1960 | 391 | |||
| 1970 | 439 | |||
| 1980 | 417 | |||
| 1990 | 341 | |||
| 2000 | 335 | |||
| 2009 | 351 | |||
| 2012 | 352 | |||
| Kjelder: SSB: Norske folketeljingar | ||||
Bakgrunnsstoff endre
- Fylkesleksikonet om Kalvåg
- VistitBremanger - Kalvåg Arkivert 2006-08-25 ved Wayback Machine.
- Kalvågportalen Arkivert 2007-09-28 ved Wayback Machine.
- Bilete frå Kalvåg og Frøya Arkivert 2005-04-06 ved Wayback Machine.
Kjelder endre
«Kalvåg» av Inge Bryhni i Store norske leksikon, snl.no.
Denne geografiartikkelen som har med Vestland å gjere, er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.