Kromosom

Eit kromosom er eit kompleks av omslått og organisert kromatin inni celler, og er samansett av DNA, protein og RNA. Det informasjonsbringande makromolekylet er sett saman av dobbelstrenga DNA og inneheld gen, regulatoriske element og anna ikkje-kodande DNA (søppel-DNA). Dei DNA-bundne makromolekyla er protein og dei bidreg til å pakke inn og regulere DNA. Kromosom er veldig varierande i ulike artar, og somme har plasmid eller anna ekstrakromosomalt DNA attåt.

Replikert og kondensert eukaryotisk kromosom i metafase. (1) Kromatid — éin av to identiske delar av kromosomet etter S-fase (2) Sentromer — punktet der to kromatid møtast (3) Kort arm (p-arm) (4) Lang arm (q-arm)

Samanpressing av dei dupliserte (doble) kromosoma ved mitose og meiose kan skapa ein firearma struktur (sjå bilete til høgre) viss sentromeren ligg midt på kromosomet; toarma viss den ligg nær ein av endane. Kromosomal rekombinasjon under meiose spelar ei viktig rolle for det genetiske mangfaldet, men strukturane kan feilkombinerast i høve av til dømes kromosomal instabilitet eller kromosomal translokasjon og føra til sjukdom. Dette kan drive cella inn i mitotisk katastrofe og resulterande død. Viss cella likevel unngår apoptose kan det stundom føra til progresjon av kreft.

Sjå òg

• Genetikk og gen
• X-kromosom og Y-kromosom
• Organell (Kromosom er samansett av DNA og nokre få protein, mellom anna kromatin, og finst inni cellekjernen. Merk at cellekjernen er ein organell; kromosomet er ikkje det.)

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Chromosome» frå Wikipedia på engelsk, den 25. november 2014, men har norske kjelder.