Moskusfe

pattedyrart
(Omdirigert frå Moskus)

Moskusfe (Ovibos moschatus), òg kalla moskusokse og moskusku, er ein arktisk, sterktluktande jortar. I vår tid finst moskusfet naturleg i arktisk Nord-Amerika og på Grønland. Fram til siste istida fanst det òg moskusfe i Europa, og det finst i dag òg små flokkar etter utsette dyr i Noreg, Sverige og Sibir.

Moskusfe
Moskusfe
Moskusfe
Utbreiing og status
Status i verda: LC Livskraftig
Status i Noreg: Framandart med låg risiko[1]Utbreiinga av moskusfe
Utbreiinga av moskusfe
Systematikk
Rike: Dyr Animalia
Rekkje: Ryggstrengdyr Chordata
Underrekkje: Virveldyr Vertebrata
Klasse: Pattedyr Mammalia
Orden: Klauvdyr Artiodactyla
Familie: Kvegdyr Bovidae
Slekt: Ovibos
Art: Moskusfe O. moschatus
Vitskapleg namn
Ovibos moschatus

Arta stammar opphavleg frå Alaska, arktisk Canada og Grønland, men den har og blitt introdusert ei rekke andre stader, mellom desse Noreg. Det er gjort fossile funn av moskusdyr i Noreg som viser at artat eller ein stor nær slektning må ha levd naturleg her under siste istid, men han vert altså ikkje rekna som ei naturleg art her, sjølv om han er ønska og beskytta av myndigheitane.

Moskusfe er einaste art i slekta Ovibos og tilhøyrer oksefamilien (Bovidae), der han sorterer under underfamilien Antilopinae, som består av antiloper, gaseller og deira næraste slekt. Dei næraste slektningane til arten er artane i gruppa med sauer og geiter.

Moskus i Noreg

endre

På 1900-talet vart det utsett moskusfe kring Dovrefjell (frå 1932 av) og på Svalbard (1929). Det er no ein stabil moskusstamme på Dovrefjell, men på Svalbard er dei utdøydde.

 
Moskusfe i Nunavut i Canada.
Foto: Ansgar Walk, 1998

Kjelder

endre
  1. Moskusfe i Artsdatabanken. Besøkt 15. desember 2022.

Bakgrunnsstoff

endre
  Denne biologiartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.