Nøkkelroman

Nøkkelroman (frå fransk roman à clef, dvs «roman med nøkkel») er ein skjønnlitterær tekst som kan lesast som ei sann historie, dvs. at det er mogleg å sette opp ein «nøkkel» som avslører kva verkelege personar romanen eigentleg omhandlar. Figurane er til vanleg kjende folk og ofte blir heile miljø skildra under eit tynt lag av fiksjonalisering slik at alt blir lett å kjenne igjen.

Ein annan og vidare definisjon av nøkkelroman er romanar som blir sett på som spesielt viktige, dvs som ein nøkkel, til å forstå eit heilt forfattarskap.

Døme på nøkkelromanar

Key to the Atalantis (1713)
Nøkkelen til ein skandaleroman som kom ut i London i 1709 og 1710

Norsk

• Agnar Mykle, Sangen om den røde rubin (1956) var
• Knut Hamsun, Redaktør Lynge (1893)
• Kaj Skagen, Himmelen vet ingenting (1988)
• Gudmund Vindland, Villskudd (1979)
• Gunnar Larsen, To mistenkelige personer (1933)
• Gabriel Scott, Fugl Føniks

Dansk

• Tom Kristensen, Hærværk
• Knud Romer, Den der blinker er bange for døden

Svensk

• August Strindberg, Svarta fanor
• August Strindberg , Röda rummet (1879)
• Gösta Knutsson, Pelle Svanslös
• Jan Guillou, Ondskan
• Vilhelm Moberg, Domaren
• Leif G.W. Persson, Grisfesten
• Anders Jallai, Landsförrädaren

Engelsk

• Saul Bellow, Ravelstein
• Truman Capote, Answered Prayers
• F. Scott Fitzgerald, Tender Is the Night (1934)
• Sylvia Plath, The Bell Jar (1963)
• Salman Rushdie, Midnight's Children (1981)

Fransk

• Jean de la Bruyère, Caractères
• Fénelon, Les Aventures de Télémaque
• François L'Hermite, Le Page disgracié (1643)
• Madeleine de Scudéry, Artamène ou le Grand Cyrus

Tysk

• Martin Walser, Tod eines Kritikers
• Steran Heym, Collin (1979)
• Klaus Mann, Mephisto (1981)
• Thomas Mann, Buddenbrooks (1901)