Norsk raudliste, artsliste for fuglar

Som ein del av utgjevinga av norsk raudliste for artar vurderer Artsdatabanken alle artar av etablerte hekkefuglar i Noreg mot kriterium for risiko for å døy ut frå Noreg. I 2021 blei totalt 234 fugleartar vurderte for Fastlands-Noreg, i tillegg til dei nemnde hekkeartane er einskilde andre mindre vanlege artar i Noreg òg vurderte.

Raudlista for fuglar 2021, fordeling over kategoriar ██ CR - kritisk truga 11 (5%)██ EN - sterkt truga 18 (8%)██ VU - sårbar 33 (14%)██ NT - nær truga 28 (12%)██ LC - livskraftig 141 (60%)██ RE - regionalt utdøydde 3 (1%)

Spreiing av fugleartar over raudlistekategoriar

For forklaring av kategoriane, sjå IUCN si globale raudliste og Norsk raudliste for artar

Status 2021

• 62 artar er truga, eller 26 % av dei vurderte artane. Kategoriar:
  • 11 artar er Kritisk truga – CR
  • 18 artar er sterkt truga – EN
  • 33 artar er sårbare – VU
• Andre raudlista kategoriar:
  • 3 artar er regionalt utdøydde – RE
  • 28 artar er nær truga – NT

• 141 artar er livskraftige – LC
• ikkje vurderte:
  • 33 artar er lista som ikkje egna - NA, til dømes fordi dei ikkje er etablerte hekkefuglar, døme busksongar og isfugl, eller er frammande / innførte, døme: mandarinand

Utvikling

	2010	2015	2021
Truga artar (CR, EN, VU)	16 %	20 %	26 %
Nær truga (NT, tar òg med RE)	17 %	15 %	14 %
Livskraftige	67 %	65 %	60 %

Liste over truga artar med kort grunngjeving

Kritisk truga CR

• 
  Kritisk truga CR: Dverggås, Anser erythropus, svært få individ: estimert totalt 100 individ på Valdakmyra i 2020 inkludert hekkefuglar, og bestanden er trudd å minke
• 
  Kritisk truga CR: Åkerrikse, Crex crex, svært få individ: færre enn 25 par hekkar i Noreg
• 
  Kritisk truga CR: Vipe, Vanellus vanellus, endra frå EN. Sterk reduksjon over siste tre generasjonar: bestanden i Noreg har minka med meir enn 80 % siste 18 åra
• 
  Kritisk truga CR: Svarthalespove, Limosa limosa, endra frå EN. Svært få individ: hekkepopulasjonen i Noreg er estimert til 34–64 individ
• 
  Kritisk truga CR: Hettemåse, Chroicocephalus ridibundus, endra frå VU. Sterk reduksjon over siste tre generasjonar: 10 000-14 000 individ i 2021, minkande med meir enn 80 % over 30 år
• 
  Kritisk truga CR: Polarlomvi, Uria lomvia, endra frå EN. Sterk reduksjon over siste tre generasjonar: også liten bestand, estimat for populasjonen i 2014 var færre enn 200 individ
• 
  Kritisk truga CR: Lomvi, Uria aalge, sterk reduksjon over siste tre generasjonar: hekkebestanden i 2014 var trudd å vere ca. 34 000 individ, han har gått tilbake med meir enn 80 % over dei siste 45 åra
• 
  Kritisk truga CR: Snøugle, Bubo scandiacus, endra frå EN. Svært få individ: Nomadisk levesett og færre enn 50 individ i årleg gjennomsnitt i Noreg
• 
  Kritisk truga CR: Hauksongar, Curruca nisoria, svært få individ: Under 5 hekkande par i Noreg i 2015, og minkande bestand
• 
  Kritisk truga CR: Hortulan, Emberiza hortulana, svært få individ: 14 hekkefuglar i 2018
• 
  Kritisk truga CR: Viersporv, Emberiza rustica, svært få individ: Tre hekkande par funne i 2020

Sterkt truga EN

• Sædgås, (taigasædgås) Anser fabalis, endra frå VU

Svært få individ: 60 til 120 per 2015 og ukjent utvikling

• Knekkand, Spatula querquedula

Hekkebestanden er estimert til å ligge i bandet 50-250 individ

• Bergand, Aythya marila, endra frå VU

Liten og minkande populasjon: 300 til 640 per 2015 og minkande med meir enn 20 % over to generasjoner

• Myrrikse, Porzana porzana

Hekkebestanden er estimert til å ligge i bandet 50-250 individ, og det er ikkje informasjon om endring av populasjonen etter 2015

• Dvergdukkar, Tachybaptus ruficollis, endra frå VU

Arten har mest sannlynleg færre enn 250 hekkefuglar i Noreg.

• Storspove, Numenius arquata, endra frå VU

Minkande populasjon, ned 50-80 % over 30 år

• Krykkje, Rissa tridactyla

Minkande populasjon, ned 50-80 % over 30 år

• Makrellterne, Sterna hirundo

Minkande populasjon, ned 50-80 % over 30 år

• Lunde, Fratercula arctica, endra frå VU

Minkande populasjon, ned 50-80 % over 42 år

• Havhest, Fulmarus glacialis

Minkande populasjon dei to siste generasjonane (50 år) og færre enn 2500 hekkefuglar

• Myrhauk, Circus cyaneus

Liten hekkebestand, estimert til å ligge i bandet 50-250 individ

• Hubro, Bubo bubo

Liten og minkande populasjon, ned 50-80 % over 33 år

• Lappsongar, Phylloscopus borealis

Hekkebestanden er estimert til å ligge i bandet 50-250 individ

• Lappsporv, Calcarius lapponicus, endra frå VU

Populasjonen er tiltakande minkande, ned 50-80 % over 10 år

• Slagugle, Striendra uralensis

Færre enn 50 hekkefuglar i Noreg

• Skjeggmeis, Panurus biarmicus

Færre enn 50 hekkefuglar i Noreg

• Svartraudstjert, Phoenicurus ochruros

Færre enn 50 hekkefuglar i Noreg

• Svartstrupe, Saxicola rubicola

Færre enn 50 hekkefuglar i Noreg, kan rekolonisere frå Storbritannia

Sårbar VU

• Tundrasædgås, Anser serrirostris

• Stjertand, Anas acuta

• Stellerand, Polysticta stelleri

• Ærfugl, Somateria mollissima, endra frå NT

• Sjøorre, Melanitta fusca

• Svartand, Melanitta nigra

• Sivhøne, Gallinula chloropus

• Sothøne, Fulica atra

• Horndukkar, Podiceps auritus

• Dverglo, Charadrius dubius

• Brushane, Calidris pugnax, nedgradert frå EN

• Fiskemåse, Larus canus, endra frå NT

• Gråmåse, Larus argentatus, ny på lista år 2021

• Tjuvjo, Stercorarius parasiticus, endra frå NT

• Alke, Alca torda, nedgradert frå EN

• Gulnebblom, Gavia adamsii, endra frå NT

• Stormsvale, Hydrobates leucorhous

• Fiskeørn, Pandion haliaetus

• Hønsehauk, Accipiter gentilis, endra frå NT

• Jaktfalk, Falco rusticolus, endra frå NT

• Kornkråke, Corvus frugilegus

• Granmeis, Poecile montanus, ny på lista år 2021

• Sandsvale, Riparia riparia, endra frå NT

• Grønfink, Chloris chloris, ny på lista år 2021

• Gulsporv, Emberiza citrinella, endra frå NT

• Skeiand, Spatula clypeata

• Lappfiskand, Mergellus albellus

• Vaktel, Coturnix coturnix

• Vassrikse, Rallus aquaticus

• Dvergmåse, Hydrocoloeus minutus

• Lappugle, Strix nebulosa

• Bandkrossnebb, Loxia leucoptera

• Dvergsporv, Emberiza pusilla

Regionalt utdøydde i Noreg

Rapphøne, kornsporv og topplerke.

Anna

Følgjande fugleartar vart vurderte til ikkje lenger å vere nær truga og kategoriserte som livskraftige artar i 2021: lirype, fjellrype, toppdukkar, blåstrupe, bergirisk og sivsporv.

Bakgrunnsstoff

• Artsdatabanken, 24. november 2021, Norsk rødliste for arter 2021 Verktøy for søk og utval på ulike typar kriterium, oppslag, grafiske framsyningar av statistikk, og nedlasting av liste over alle artar i alle artsgrupper med vurdering