Ny-Spania (spansk Virreinato de Nueva España) var namnet på det nye spanske koloniale territoriet i Nord-Amerika frå kring 1535 til 1821. Dette territoriet dekka heile det noverande Mexico, Mellom-Amerika til sørgrensa av Costa Rica og delar av noverande USA, blant anna dei noverande statane California, Arizona, New Mexico og Texas, med landekrav lenger mot nord med upresist definerte grenser. Filippinane blei også administrerte som ein koloni som tilhøyrde Ny-Spania.

Virreinato de Nueva España
Visekongedømet Ny-Spania
Spansk koloni
1519–1821
Flagg Våpen
Flagg Våpen
Motto
«Plus Ultra»
Nasjonalsong
Marcha Real
«Kongelig marsj»


Himno de Riego
«Riegos hymne»
(1822–1823)
Plasseringa til Mexico
Plasseringa til Mexico
Ny-Spania under Det spanske imperiet i 1795
Hovudstad Mexico by
Språk Spansk, fransk, nahuatl, maya, amerikanske urfolkspråk, tagalog
Religion Katolsk kristendom
Styreform Visekongedøme
Konge
 - 1535-1556 Karl I (første)
 - 1813-1821 Ferdinand VII av Spania (siste)
Visekonge
 - 1535-1550 Antonio de Mendoza (første)
 - 1821 Juan O'Donojú (siste - formelt berre øvstkommanderande og ikkje visekonge)
Lovgjevande forsamling Consejo de Indias
Historisk periode Kolonitida
 - Erobringa av Mexico 1519-1521
 - Etableringa av visekongedøme 1519
 - Ny-Granada etablert (inkludert Panama) 27. mai 1717
 - San Ildefonso-traktaten 1. oktober 1800
 - Adams–Onís-traktaten 22. februar 1819
 - Den spanske borgarkrigen avvikla visekongedømet 31. mai 1820
 - Den meksikanske sjølvstendekrigen og sjølvstendekrigen til dei sentralamerikanske landa 1810-1821
Areal
 - 1519 estimat 20 millionar km²
 - 1810 estimat 5−6,5 millionar km²
Valuta Spansk kolonireal
Føregjengar
Etterfølgjarar
Cuba-guvernementet
Den aztekiske trippelalliansen
Kongedømet Tarascan
Mayakulturen
Fransk Lousiana
Amerikanske urfolk og stammefolk
Kongedømet Tondo
Kerajaan Sugbu
Kongedømet Maynila
Spansk Vestindia
Spansk Østindien
Fransk Louisiana
Floridaterritoriet
Urfolk i USA
Oregon Country
Det første meksikanske keisarriket

Etter 1535 blei kolonien styrt av visekongen av Ny-Spania, ein minister utnemnd av kongen av Spania. Visekongen styrte som ein nær sjølvstendig monark av kolonien. Hovudstaden var Mexico by.[1][2]

Kjelder

endre
  1. Haring, Clarence Henry (1947): The Spanish Empire in America. New York, NY: Oxford University Press.
  2. Altman, Ida; Cline, Sarah; Pescador, Juan Javier (2003): The Early History of Greater Mexico. Prentice Hall. ISBN 9780130915436.

Bakgrunnsstoff

endre