Sør-Varanger kommune

kommune i Finnmark fylke i Noreg

Sør-Varanger er ein kommune som ligg nordaust i Finnmark fylke. Han grensar til Nesseby kommune i vest, til Petsjenga i Russland i aust og til Enare i Finland i sør.

Sør-Varanger kommune
kommune
Kommunevåpen
Land  Noreg
Fylke Finnmark
Adm.senter Kirkenes
Areal 3 971,42 km²
 •  land 3 480,41 km²
 •  vatn 491,01 km²
Folketal 10 063  (1. januar 2024)
Målform bokmål
Ordførar Magnus Mæland (H)
Kommunenr. 5605
Kart
Sør-Varanger kommune
69°43′43″N 30°02′31″E / 69.72861°N 30.04196°E / 69.72861; 30.04196
Kart som viser Sør-Varanger kommune.
Kart som viser Sør-Varanger kommune.
Kart som viser Sør-Varanger kommune.
Wikimedia Commons: Sør-Varanger
Nettstad: www.sor-varanger.kommune.no

Geografi

endre

Kommunesenteret ligg på Kirkenes, der det bur om lag 3 500 ibuarar. Kirkenes er ein av dei største byane i Finnmark, og er vendepunkt for Hurtigruta og E6. I kommunen er det òg mellomriksveg til Russland og Finland, med tollstader på Storskog (Russland) og Neiden (Finland). Kommunen har eigen flyplass med direkteflygingar til Oslo (Gardermoen), og elles til flyplassar i Finnmark og Troms.

Klimaet i Sør-Varanger er subarktisk, eit tørt innlandsklima prega av kalde vintrar og relativt varme somrar.

Tettstader i kommunen

endre
  • Bjørnevatn - 2 536 innbyggjarar per 1. januar 2023
  • Hesseng - 1 636 innbyggjarar per 1. januar 2023
  • Kirkenes - 3 404 innbyggjarar per 1. januar 2023

Andre stader i Sør-Varanger er Bugøyfjord, Bugøynes, Hesseng, Jarfjord, Neiden, Sandnes, Skogfoss og Svanvik.

Historie

endre

Folketalsutvikling

endre

Sør-Varanger var den største kommunen i Finnmark i folketal fram til 1967, då Alta kommune vart større.

Folketalsutvikling for Sør-Varanger kommune frå 1920:

1.12.1920[1] 1.12.1930[2] 3.12.1946[2] 1.1.1951[3] 1.1.1961[3] 1.1.1971[3] 1.1.1981[3] 1.1.1991[3] 1.1.2001[3] 1.1.2010[3]
4876 7590 7993 8921 10186 10482 10447 9693 9498 9738

Næringsliv

endre

Kommunen vart bygd opp kring gruveselskapet Sydvaranger AS, som dreiv jernmalmgruvene i Bjørnevatn i perioden 1906-1996.

Kirkenes ligg strategisk plassert sentralt i Barentsregionen, og er i dag eit viktig knutepunkt i utviklinga av næringssamarbeid med Nordvest-Russland. Dei viktigaste næringane på Kirkenes er hamnerelaterte verksemder (skipsreparasjon, service) og ulike verksemder retta mot Nordvest-Russland. Andre viktige næringar i Sør-Varanger er handel, reiseliv, sjukehusdrift, jordbruk, reindrift og kommunal verksemd.

Før gruvene i Bjørnevatn vart starta, var Sør-Varanger fyrst og fremst eit samfunn basert på reindrift og fiske, med i hovudsak aust- og nordsamisk og finsk folkesetnad. Etter at gruvene vart opna vart det auka norsk busetnad, og som ei fylgje av den norske bureisingspolitikken vart Pasvikdalen forvandla frå eit område dominert av tradisjonell samisk og finsk næringsverksemd til eit jordbruksområde der norske bønder vart prioriterte av det statlege jordsalsstyret.

Russland har eit generalkonsulat på Kirkenes,[4] og fleire land har honorære konsular i byen.

Styresmakter

endre

Ordføraren i 2018 er Rune Rafaelsen.[5]

Kjende personar frå Sør-Varanger

endre

Venskapsbyar

endre

Sør-Varanger har tre venskapskommunar: Enare (Finland), Petsjenga (Russland) og Severomorsk (Russland). Samarbeidet med Petsjenga har vart i over 20 år, og er særleg utvikla på kultursektoren.[treng kjelde]

Sjå òg

endre

Fotnotar

endre
  1. Statistisk årbok for kongeriket Norge 40de årgang, 1920 (Det statistiske centralbyrå, 1921)
  2. 2,0 2,1 Statistisk årbok for Norge 69. årgang, 1950 (Statistisk sentralbyrå, 1950)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Folkemengd i Sør-Varanger 1. januar kvart år frå 1951, frå Statistisk sentralbyrå
  4. «OM SØR-VARANGER - Sør-Varanger kommune». 12. juli 2018. Henta 15. juli 2018. 
  5. «Ordfører ber Norge invitere Putin». Dagsavisen. 
  6. «Kardiolog med høy internasjonal stjerne». 
  7. «Petsjenga». Store norske leksikon. Henta 3. januar 2020. 

Bakgrunnsstoff

endre