Wikipedia

Samiske kommunar

Samiske kommunar er kommunar i Noreg, Finland, Sverige og Russland der eitt eller fleire samiske språk har ein offisiell status.

Tradisjonelle grenser for dei samiske språkregionane: 1. Sørsamisk, 2. Umesamisk, 3. Pitesamisk, 4. Lulesamisk, 5. Nordsamisk, 6. Skoltesamisk, 7. Enaresamisk, 8. Kildinsamisk, 9. Tersamisk. Mørkare område representerer kommunar der samisk er eit offisielt språk. På norsk side manglar kommunane Hamarøy, Hattfjelldal, Røros, Røyrvik og Tjeldsund på dette kartet.

Desse kommunane er:

Finland endre

Sverige endre

 
Kart over alle kommunar i Noreg, Sverige og Finland som høyrer til under det samiske forvaltningsområdet i desse tre landa. På norsk side manglar kommunane Hamarøy, Hattfjelldal, Røros og Tjeldsund på dette kartet.

I det opphavlege samiske forvaltingsområdet var det fire kommunar, Arjeplog, Jokkmokk, Gällivare og Kiruna. Sidan har det vore fire utvidingar av forvaltingsområdet, hhv. i 2010, 2012, 2018 og 2019. Med den siste utvidinga 1. februar 2019[1] utgjer forvaltingsområdet for dei samiske språka no 25 kommunar.[2][3] Lova presiserer ikkje kva samisk(e) språk som er offisielt språk innanfor kvar kommune.

Frå 1. januar 2024 vil òg Skellefteå inngå i det samiske språkforvaltingsområdet i Sverige[4], som kommune nr. 26.

Noreg endre

I det opphavlege forvaltningsområdet for samisk språk frå 1.1.1992 var det berre seks kommunar, alle frå nordsamisk område, fem i Finnmark og éin (Kåfjord) i Troms.[5] I dag består forvaltningsområdet av følgjande 13 kommunar,[6] og alle dei tre ulike samiske språka som blir bruka i Noreg er representerte:

Potensiell ny samisk kommune endre

  • Bodø vedtok i bystyret 9.12.2021 å søka innlemming i forvaltningsområdet for samisk språk.[12] Det er uklart om søknaden er sendt, og ev. når det vil verta gjort vedtak om innlemming av Kongen i Statsråd.[13] Det litt spesielle med Bodø sin situasjon er at kommunen strekkjer seg over to samiske språkområde, lulesamisk og pitesamisk, og kommunen ønskjer derfor å søkja innlemming for begge språka. Bodø vil i så fall verta den fyrste samiske kommunen med to offisielle samiske språk, den andre lulesamiske kommunen (etter Hamarøy), og den aller fyrste pitesamiske kommunen.

Tidlegare samisk kommune endre

  • Tysfjord (lulesamisk, frå 1.1.2006 til 31.12.2019) er frå 2020 delt i to, og inngår i dag i høvesvis nye Hamarøy og Narvik kommunar. Nye Hamarøy kommune vart med dette innlemma i språkforvaltningsområdet, men ikkje nye Narvik kommune.

Russland endre

Sjå også endre

Kjelder endre

  1. ↑ «Idag blir huvudstaden samisk förvaltningskommun» (på svensk). 1. februar 2019. Henta 18. november 2023. 
  2. ↑ «Förvaltningsområdena växer stadigt» (på svensk). 9. november 2023. Henta 18. november 2023. 
  3. ↑ «Lag (2009:724) om nationella minoriteter och minoritetsspråk» (på svensk). 1. mars 2022. Henta 18. november 2023. 
  4. ↑ «Skellefteå kommun blir samiskt förvaltningsområde» (på svensk). 16. november 2023. Henta 18. november 2023. 
  5. ↑ I lovframlegget frå 21.12.1990 var berre dei 5 Finnmarkskommunane med, men Stortinget la til Kåfjord i vedtaket om opprettinga av forvaltingsområdet, som vart gjort gjeldande frå 1.1.1992.
  6. ↑ Lovdata
  7. ↑ Lovdata
  8. ↑ Kommunal- og moderniseringsdepartementet
  9. ↑ Digitaliseringsdirektoratet
  10. ↑ moderniseringsdepartementet, Kommunal-og (15. mai 2018), «Røros inn i forvaltningsområdet for samisk språk», Regjeringen.no (på norsk), henta 27. august 2020 
  11. ↑ «Forskrift om forvaltningsområdet for samisk språk - Lovdata», lovdata.no, henta 27. august 2020 
  12. ↑ Nergård, Naima Khan (9. desember 2021). «Første by i Norge likestiller samisk og norsk». NRK (på norsk bokmål). Henta 30. mars 2022. 
  13. ↑ «Regjeringa si temaside om forvaltningsområdet for samisk språk» (på norsk bokmål). 29. april 2022. Henta 14. mai 2022. 

Bakgrunnsstoff endre

Noreg endre

Sverige endre

Henta frå «https://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Samiske_kommunar&oldid=3516013»