Smøla kommune

kommune i Møre og Romsdal fylke i Noreg

Smøla er ein øykommune på Nordmøre i Møre og Romsdal. Over Ramsøyfjorden i aust ligg øya og kommunen Hitra, og over Edøyfjorden i sør ligg Aure og øya Tustna. Ein person frå Smøla blir kalla «smølaværing» eller «smølværing».

Smøla kommune
kommune
Kommunevåpen
Land  Noreg
Fylke Møre og Romsdal
Adm.senter Hopen
Areal 271,91 km²
 •  land 261,15 km²
 •  vatn 10,76 km²
Folketal 2 159  (1. januar 2024)
Målform nøytral
Ordførar Svein Roksvåg (Sp)
Kommunenr. 1573
Kart
Smøla kommune
63°24′07″N 8°01′45″E / 63.401944444444°N 8.0291666666667°E / 63.401944444444; 8.0291666666667
Kart som viser Smøla kommune.
Kart som viser Smøla kommune.
Kart som viser Smøla kommune.
Wikimedia Commons: Smøla
Nettstad: www.smola.kommune.no

Kommunevåpenet frå 1989 viser to oppflygande sølvmåsar på raud bakgrunn.[1]

Geografi

endre

Kommunen er den nordlegaste på Nordmøre. Han ligg tre mil nord for Kristiansund.[2] Heile kommunen omfattar over 5 800 øyar, holmar og skjer. Den største øya, Fast-Smøla, dekkjer 214 km² av den totale flatevidda av kommunen på 275 km².[3]

Næringsliv

endre

Dei viktigaste næringane i kommunen er landbruk og fiske, men sørvisnæringane har hatt aukande omfang.[3] Smøla vart den fyrste store vindkraftkommunen med opninga av Smøla vindpark i i 2002. Smøla vindpark II vart opna i 2005.[2] Reiselivsnæringa har òg vorte viktig.[2]

Historie

endre

KulisteinenKuløya er ein godt ivareteken runestein som nemner kristninga av Noreg, og er den eldste kjende skriftlege bruken av namnet «Noreg».[2]

Gamle Edøy kyrkjeEdøya vart bygd på 1100-talet.[2]

Ny Jord starta eit omfattande bureisingsfelt på Frostadheia på 1930-talet[4]

Befolkning

endre

1. januar 2024 budde det 2159 personar i Smøla kommune. Av dei budde om lag 1650, om lag 75 %, på hovudøya Smøla. I 1900 budde berre 54 % av folket i den noverande kommunen på hovudøya. Då var det busetjing på over 50 småøyar i skjergarden rundt øya. Dei fleste av desse øyane er no fråflytta.


Folketalsutvikling for noverande Smøla kommune frå 1801
Befolkningsutvikling
År Bef. ±%
1801[5] 1 175
1.1.1874[6] 2 366 +101,4 %
1900[7] 3 642 +53,9 %
1.12.1920[8] 3 944 +8,3 %
1.12.1930[9] 4 258 +8,0 %
3.12.1946[9] 4 180 −1,8 %
1.1.1951[10][11][12] 3 996 −4,4 %
1.1.1961[10] 3 389 −15,2 %
1.1.1971[10] 3 081 −9,1 %
1.1.1981[10] 2 697 −12,5 %
1.1.1991[10] 2 407 −10,8 %
1.1.2001[10] 2 407 +0,0 %
1.1.2010[10] 2 143 −11,0 %
1.10.2021[13] 2 118 −1,2 %
Folketalsutvikling for øya Smøla (medrekna Jøa, Steinsøya, Tjønnøya, Hjellbergsøya, Rossvoll og Buøya)
Befolkningsutvikling
År Bef. ±%
1801[5] 582
1900[14] 1 947 +234,5 %
2000[15] 1 998 +2,6 %
2024[15] 1 781 −10,9 %

Kjende smølaværingar

endre

Kjelder

endre
  1. «Smølas kommunevåpen - "I rødt to flygende måker i sølv"», smola.kommune.no
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 «Smøla - et overblikk», smola.kommune.no
  3. 3,0 3,1 «Smøla – øy i et hav av muligheter.», smola.kommune.no
  4. 4,0 4,1 Bygninger og Byggeskikk på Smøla
  5. 5,0 5,1 Folketeljing 1801 for Edøy prestegjeld, frå Digitalarkivet
  6. Dag Juvkam, Historisk oversikt over endringer i kommune- og fylkesinndelingen (SSB, 1999)
  7. "Hjemmehørende folkemengde Møre og Romsdal 1801-1960 Arkivert 2007-02-23 ved Wayback Machine. frå Registreringssentral for historiske data
  8. Statistisk årbok for kongeriket Norge 40de årgang, 1920 (Det statistiske centralbyrå, 1921)
  9. 9,0 9,1 Statistisk årbok for Norge 69. årgang, 1950 (Statistisk sentralbyrå, 1950)
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 10,6 Folkemengd i Edøy/Smøla 1. januar kvart år frå 1951, frå Statistisk sentralbyrå
  11. Folkemengd i Brattvær 1. januar kvart år frå 1951, frå Statistisk sentralbyrå
  12. Folkemengd i Hopen 1. januar kvart år frå 1951, frå Statistisk sentralbyrå
  13. [1] Kommunefakta Smøla SSB
  14. Folketeljing 1900 for Edøy herred, frå Digitalarkivet
  15. 15,0 15,1 Befolkning, etter grunnkrets, statistikkvariabel og år, frå Statistisk sentralbyrå

Bakgrunnsstoff

endre
  Denne geografiartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.