Sophie Dedekam
Sophie Hedvig Dedekam (1. april 1820–1. juni 1894) var ein norsk komponist og dagbokforfattar. Ho skreiv melodiar til dikt av blant andre Jørgen Moe, H.C. Andersen, Johan Sebastian Welhaven og Bjørnstjerne Bjørnson.
| Sophie Dedekam | |
.jpg) | |
| Statsborgarskap | Noreg |
| Fødd | 1. april 1820 Arendal |
| Død | |
| Yrke | komponist, dagbokskrivar |
| Far | Morten Smith Dedekam |
| Sophie Dedekam på Commons | |
Liv og virke
endreBakgrunn
endreDedekam vart fødd i Arendal, som den eldste av seks sysken. Foreldra var Morten Smith Dedekam, som vart den fyrste ordføraren i Arendal, og Margrethe Sophie Dedekam, fødd Ebbell. Grandnevøen Henrik Harboe skildra barndomsheimen hennar som «et sjeldent lyst og lykkelig hjem med jevn velstand, men aldri overflod»[1]
Ved sida av å være ein musikalsk gjevnad, var Dedekam utstyrt med eit usedvanlig intellekt, og var svært skrivefør, noko dei etterlatne breva og dagbøkene hennar viser.[2]
Mora hennar døydde i 1854, og då faren døydde i 1861, etterlet han seg ikkje mykje pengar. Sophie Dedekam, som var ugift, var då åleine, og hadde ikkje mykje å leve av. Ho fekk publisert rundt 40 av sine songar og melodiar, men det gav ikkje store inntekter, så ho budde resten av livet hos ulike slektningar, spesielt hos dei gifte systrene sine.
Musikken
endreMora var særs musikalsk, og ho underviste Sophie i pianospel. Noko musikkundervising utover dette fekk ho visstnok ikkje, men ho utvikla ein stor og vakker røyst «med eit dramatisk føredrag», og ho spelte klaver.[3] Som komponist var ho autodidakt.
I dagbøkene og breva til Dedekam, der ho levande skildra det ho opplevde, var den skapande sida ved ho sjølv nesten usynleg, så det å komponere har truleg gått inn som ein sjølvsagd del av det musikalske livet hennar, utan å ha nokon dominerande plass.[4]
| « | Melodiene kom ligesom af sig selv … | » |
Songmelodiane ho skreiv er naturleg forma, syngbare og iøyrefallande. Når ho skreiv melodiar til eksisterande tekster, viser melodiane at ho har lagt stor vekt på innhaldet til tekstene.[4]
Ein av melodiane til Dedekam, skriven rundt 1840, er inkludert som salme nummer 772 i Norsk salmebok 2013: «Nå lukker solen sitt øye». Tekst av Ernst Christian Richardt (1891). Melodien er i bruk i heile Norden.[5]
Kjelder
endre- Denne artikkelen bygger på «Sophie Dedekam» frå Wikipedia på bokmål, den 12. mars 2023.
- Wikipedia på bokmål oppgav desse kjeldene:
- Dahm, Cecilie (1987). Kvinner komponerer: ni portretter av norske kvinnelige komponister i tiden 1840-1930. Solum. s. 48–61. ISBN 8256004851.
- Dedekam, Sophie (1929). Dagbok og brev fra en reise til Paris i 1845. A. Sæthers bok- og aksidenstrykkeri. [Med en biografisk innledning utgit av Henrik Harboe]
- Wikipedia på bokmål oppgav desse kjeldene:
Bakgrunnsstoff
endre- Dahm, Cecilie (1987). Kvinner komponerer: ni portretter av norske kvinnelige komponister i tiden 1840-1930. Solum. s. 48–61. ISBN 8256004851.
- Dedekam, Sophie (1929). Dagbok og brev fra en reise til Paris i 1845. A. Sæthers bok- og aksidenstrykkeri. [Med en biografisk innledning utgit av Henrik Harboe]
