Vinnytsia

	Vinnytsia
	Вінниця
	by
	Det gamle vasstårnet i Vinnytsia (i dag eit krigsvetarnmuseum)
Flagg	våpen
Land	Ukraina
Oblast	Vinnytsia oblast
Rajon	Vinnytsia bykommune
Koordinatar	49°14′0″N 28°29′0″E / 49.23333°N 28.48333°E
Areal	79,94 km²
Folketal	370 100
Folketettleik	4 630 / km²
Grunnlagd	1363
Borgarmeister	Serhij Morhunov
Postnummer	21000-
Retningsnummer	+380 43
	; Vinnytsia; 49°14′14″N 28°28′02″E / 49.237222222222°N 28.467222222222°E
	Kart som viser Vinnytsia. Kart som viser Vinnytsia.
	Wikimedia Commons: Vinnytsia
	Nettstad: www.vmr.gov.ua

Vinnytsia (ukrainsk Ві́нниця) er ein by ved breidda av Søndre Bug, sentralt i Ukraina. Han er det administrative senteret i Vinnytsia oblast. Byen har kring 370 000 innbyggjarar.

Vinnytsia har hatt fleire andre namn, som Vinnitsa (russisk Ви́нница), Vinnica (polsk Winnica), tysk Winniza og rumensk Vinniţa. Alle variantar av namnet viser til det slaviske ordet for vingard.

Geografi

Vinnytsia ligg kring 260 km frå den ukrainske hovudstaden Kiev, 429 km frå hamnebyen Odessa og 369 km frå Lviv. Gavrysjivka internasjonale lufthamn ligg i Vinnytsia og sidan slutten av andre verdskrigen har det vore ein stor sovjetisk flybase her. Det ukrainske luftforsvaret har sidan hatt base i Vinnytsia.

Klima

Vinnytsia har ein lang, varm sommar med ganske fuktig luft og ein forholdsvis kort vinter. Middeltemperaturen i januar er -5,8 °С og 18,3 °С i juli. Årsmiddelnedbøren er 638 mm.

Gjennom året er det 6-9 dagar med kraftig snøfall, 37-60 dagar med tåke, særleg om vinteren og 3-5 dagar med torevêr og hagl.

Vêrdata for Vinnytsia
	Jan	Feb	Mar	Apr	Mai	Jun	Jul	Aug	Sep	Okt	Nov	Des	År
Høgast målte °C	11,6	17,3	22,3	29,4	32,2	35	37,8	36,5	31,5	28,6	19,9	15,4	37,8
Gjennomsnittleg maks °C	−1,4	−0,3	5,2	13,4	20,1	22,7	24,8	24,3	18,7	12,4	4,7	−0,4	12
Døgnmiddeltemperatur °C	−4,1	−3,3	1,2	8,3	14,5	17,4	19,2	18,6	13,4	7,8	1,7	−2,8	7,7
Gjennomsnittleg min °C	−6,7	−6,1	−2,2	3,7	9,1	12,3	14,1	13,4	8,9	4	−0,8	−5,2	3,7
Lågast målte °C	−35,5	−33,6	−24,2	−12,7	−2,8	2,5	5,2	1,5	−4,5	−11,4	−24,6	−27,2	−35,5
Gjennomsnittleg nedbør mm	29	28	30	45	50	94	83	66	64	30	37	35	591
Gns. dagar med regn	7	6	9	13	14	15	15	11	12	11	12	9	134
Gns. solskinstimar i månaden	58,9	70,6	114,7	171	248	255	266,6	260,4	195	133,3	57	40,3	1 870,8
Kjelde: Pogoda.ru.net^[1]Hong Kong Observatory.^[2]

Historie

Vinnytsia har vore eit viktig handelssenter og politisk senter sidan 1300-talet, då Fedir Koriatowicz, nevøen til den litauiske hertugen Olgerd bygde ei festning (1363) her mot tatarane ved breidda av Søndre Bug. Frå den tid vart byen stadig kjempa om mellom Litauen, tatarar, Polen, Det osmanske riket (som styrte byen og regionen frå 1672 til 1699), kosakkar og til slutt Russland, som annekterte byen og regionen etter den andre delinga av Polen i 1793.

Under den stalinistiske undertrykkinga utførte russarane ein massakre i 1937-1938 og massegravene vart grave opp av dei invaderande tyskarane i 1943. Adolf Hitler la det austlegaste hovudkvarteret sitt Führerhauptquartier Varulv nær byen og var her fleire veker i 1942 og tidleg i 1943. Nazistane dreiv sine eigne massakrar i byen og eit estimat er at Einsatzgruppe D tok livet av så mange som 28 000 menneske i byen. Dette omfatta ei nær utrydding av den jødiske folkesetnaden i byen. Eit kjent bilete, Den siste jøden i Vinnytsia, syner eit medlem av Einsatzgruppe D som er i ferd med å ta livet av ein knelande jøde føre ei massegrav.^[3] Teksten Den siste jøden i Vinnytsia vart skriven bakpå biletet og vart funne i fotoalbumet til ein tysk soldat.