Dyspareuni
Dyspareuni (frå gresk dys-, ‘dårlig’ og parevnos, ‘samleie’) er smerte ved samleie eller, for kvinner, penetrering.[1] Det kan opptre hjå begge kjønn, men er vanlegast hjå kvinner.[2] Årsaka kan vera psykisk eller fysisk. Det oppter til dømes ved Sjögrens syndrom.
| Dyspareuni | |||
| Medisinsk namn | Dyspareunia | ||
|---|---|---|---|
| Klassifikasjonar og ressursar | |||
| ICD-9-kode: | 625.0 | ||
| ICD-10-kode: | F52.6, N94.1 | ||
| MeSH | D004414 | ||
Dyspareuni hjå kvinner
endreDyspareuni hjå kvinner kan oppstå ved penetrerande samlei eller innføring av til dømes tampongar. Det kan delas inn i ein ytre og ein djup variant. Den ytre varianten er dominert av smerte hovudsakleg frå vulva og vagina medan den djupe varianten har meir magesmerte og til dømes opptrer i samband med endometriose og myom.[1] Om smerta kjem av sjølve friksjonen i skjeden kan det koma av skjøre slimhinner eller xerosis cutis (tørrleik) i skjeden.
Om det ikkje blir behandla kan dyspareuni føra til vaginisme, som er ein ufrivillig muskelspasme eller vestibulitt.
Globalt er 8-22 % av kvinner i verda råka av dyspareuni ein eller annan gong i livet, ifølgje ein gjennomgang av fleire forskingsrapportar.[3]
Dyspareuni hjå menn
endreDyspareuni kan også opplevast av menn. Menn kan kjenna smerta før eller under ejakulasjon i samband med infeksjonar i til dømes prostata, interstitiell cystitt, vissa kjønnssjukdommar, kort frenulum eller forhudsfortrenging.[4]
Om smerta kjem av ereksjonen, talar ein i staden om priapisme.
Kjelder
endre- ↑ 1,0 1,1 «Sexuella smärttillstånd hos kvinnor». Medibas start. Henta 19. februar 2019.
- ↑ Nesheim, Britt-Ingjerd (10. juli 2019). «dyspareuni». Store medisinske leksikon (på norsk bokmål).
- ↑ Latthe, Pallavi; Latthe, Manish; Say, Lale; Gülmezoglu, Metin; Khan, Khalid S (2006-07-06). «WHO systematic review of prevalence of chronic pelvic pain: a neglected reproductive health morbidity». BMC Public Health. s. 177. ISSN 1471-2458. PMC 1550236. PMID 16824213. doi:10.1186/1471-2458-6-177. Henta 19. februar 2019.
- ↑ Whelan, P (1977-12-24). «Male dyspareunia due to short frenulum: an indication for adult circumcision.». British Medical Journal 2 (6103pmid=563279): 1633–1634. ISSN 0007-1447. Henta 19. februar 2019.
- Denne artikkelen bygger på «Dyspareuni» frå Wikipedia på svensk, den 18. juni 2020.