Frakokk Moddansdotter
Frakokk Moddansdotter (ca. 1064-1138) er ein person i Orknøyingasoga, ei norrøn-gælisk adelskvinne frå 1000-talet som var dotter av Moddan [Maddan] de Dair, som var mormaer (leiar tilsvarande jarl) av Caithness.[1] Ho hadde ein oppmodande og påverkande rolle i maktkampen for Orknøyane, i konspirasjon med søstera Helga Moddansdatter (f. 1070) mot Pål Håkonsson, jarl av Orknøyene, til fordel for Harald Håkonsson, bror hans som var sonen til Helga.
Frakokk var gift med Ljot Hallson, kalla Niding, i Sudrland. Etter at ektemannen døydde drog ho med systersonen Harald til Orknøyane. Ho og systera Helga skal ha hatt stor innverknad på styret til Harald. Så skal dei to systrene ha prøvd å fjerna Pål Håkonsson frå makta ved å forgifta ein kjortel dei ville gje han, men i soga tek Harald kjortelen i staden og døyr raskt. Systrene blei så forviste av jarl Pål Håkonsson og Frakokk vende tilbake til Sutherland, der ho hadde gods.
Frakokk og Ljot hadde barna Oliver, Magnus, Orm, Moddan, Eindrid og Audhild. Orknøyingasoga nemner også ei Gudrun som dotter av Frakokk, som var mor til Torbjørn Torsteinsson Klerk. Ei anna dotter var Steinvor som var mor til Olve Rosta. På garden til Frakokk voks også Erlend, son til Harald jarl og Margret, dotter av Håkon jarl og Helga Moddansdotter, opp.[2][3]
Under eksilet allierte Frakokk seg med Olve Rosta og søkte hjelp frå Ragnvald Kale Kolsson til å styrta Pål.[4] Ho reiste ein hær på Hebridane for å slutta seg til Ragnvald sine styrkar,[5] men blei brend inne på godset sitt (hús-brenna) av Svein Asleifsson, som hemn for at faren Olaf Rolfson (Óláfr Hrólfsson) var blitt brend inne av Olve Rosta.[6]
Kjelder endre
- ↑ Burke's Guide to the Royal Family (1973), (London: Burke's Peerage, c1973), FHl book 942 D22bgr., p. 313.
- ↑ «Icelandic Sagas, Volume 3: The Story of Earl Magnus», www.sacred-texts.com, henta 12. juli 2021
- ↑ «Orknøyingasoga – heimskringla.no», heimskringla.no, henta 12. juli 2021
- ↑ Saga Orkneyinga, cap. 63 p. 118.
- ↑ Saga Orkneyinga, cap. 64, 65, 74, 76.
- ↑ Saga Orkneyinga, cap. 78, 80, 92.
- Denne artikkelen bygger på «Frakokk Moddansdatter» frå Wikipedia på spansk, den 12. juli 2021.
- Wikipedia på spansk oppgav desse kjeldene:
- Orkneyinga Saga, Penguin Classics, 1981 ISBN 978-0-140-44383-7
Bakgrunnsstoff endre
- Earl Harald and the Poison Shirt. Engelsk gjenforteljing frå soga ved orkneyjar.com.