Ludvig XV av Frankrike
Ludvig XV (15. februar 1710–10. mai 1774) var konge av Frankrike frå 1715.
Han var son av Ludvig av Burgund og Marie Adélaïde av Savoie, og oldebarn av den førre kongen, Ludvig XIV av Frankrike (solkongen). Både faren og farfaren var daude då han kom på trona. Hertug Filip av Orléans førte formyndarstyret til 1723. I 1725 gifta Ludvig seg med Maria Leszczyńska.
Ludvig spelte ikkje personleg noka politisk leiarrolle. Han hadde sterke rådgjevarar og elskarinnene hans Madame de Pompadour og Madame du Barry hadde stor innverknad. Formyndarstyret hadde gjeve parlamenta (dei høgaste domstolane) tilbake retten til å gjere innseiingar mot kongelege forordningar. Regjeringane til Ludvig låg i stadig strid med parlamenta, som forsvarte stands- og provinsprivilegium, særleg når regjeringa søkte å skrive ut nye skattar for å løyse finanskrisa, som vart forverra under dei mange krigane. I 1771 vart parlamentet oppløyst og bytt ut med domstolar utan politisk makt, men dei vart innsette på nytt etter at Ludvig døydde. Indre konfliktar og dårleg styre medan Ludvig XV veikte mykje av vørdnaden for kongedømet. Dette saman med nederlaga i mellom andre den austerrikske arvefølgjekrigen (1740–1748) og sjuårskrigen (1756–1763) peikte fram mot den franske revolusjonen femten år etter at Ludvig døydde.
Med Maria hadde Ludvig mellom anna sonen Ludvig, som vart far til tre kongar: Ludvig XVI, Ludvig XVIII og Karl X.
Kjelder
endre- «Ludvig 15», Store norske leksikon, 30. desember 2011