Socialdemokraterne

Socialdemokraterne eller Socialdemokratiet er eit dansk politisk parti.

Socialdemokraterne
Land	Danmark
Partileiar(ar)	Mette Frederiksen
Grunnlagt	15. oktober 1871
Hovudkvarter	Frederiksberg
Medlemstal	32 137 (2020)
Ideologi	Sosialdemokrati
Politisk posisjon	sentrum-venstre

Socialdemokratiet har røter i det 19. hundreåret. Partiet blei stifta i 1871 av Louis Pio, Harald Brix og Paul Geleff. Formålet var å organisere den veksande arbeidarklassen på eit demokratisk, sosialistisk grunnlag. Sidan midten av hundreåret hadde Danmark vore inne i ein industrialiseringsprosess. Landbefolkninga flytta inn til byane og blei arbeidarar, og Socialdemokratiet sprang ut av kravet om å gje denne befolkningsgruppa rettferdige levevilkår og demokratiske rettar.

Ved folketingsvalet i 1924 blei Socialdemokratiet det største partiet med 36,6 prosent av stemmene, og partiet danna for første gong regering - med Thorvald Stauning som statsminister. Han utnemnde verdas første kvinnelege minister, Nina Bang, same året - ni år etter at kvinner fekk valrett i Danmark.

I heile perioden fram til 2001 har Socialdemokratiet med få unnatak hatt regeringsmakta, og det har dermed prega den danske samfunnsutviklinga på nesten alle område. Socialdemokratiet danna seinast regjering frå den 25. januar 1993 fram til den 27. november 2001 med Poul Nyrup Rasmussen som statsminister.

Partiet sin ungdomsorganisasjon heiter Danmarks Socialdemokratiske Ungdom (DSU). Partiet er medlem av Den sosialistiske internasjonalen.

Partileiaren er sidan 2015 Mette Frederiksen. Ho blei statsminister i Danmark etter valet i 2019.

Ifølgje partiet sine lover er det formelle namnet framleis Socialdemokratiet, men sidan partikongressen i 2002 har det oftast bruka kallenamnet Socialdemokraterne.

Forholdet til LO

Inntil midten av 1990-talet peikte Socialdemokratiet to medlemer til LO sitt arbeidsutval, og LO hadde to medlemer i Socialdemokratiet sitt arbeidsutval. Sjølv om det tette organisatoriske bandet ikkje lenger er der, arbeider LO og Socialdemokratiet framleis nært saman.

Partileiarar

Partiformann	Tiltro	Avgang
Louis Pio	1871	1872
Carl Würtz	1872	1877
Ernst Wilhelm Klein	1874	1875
Louis Pio	1875	1877
Chresten Hørdum	1877	1877
A. C. Meyer	1878	1878
Saxo W. Wiegell	1878	1879
Chresten Hørdum	1880	1882
P. Knudsen	1882	1910
Thorvald Stauning	1910	1939
Hans Hedtoft	1939	1941
Alsing Andersen	1941	1945
Hans Hedtoft	1945	1955
Hans Christian Hansen	1955	1960
Viggo Kampmann	1960	1962
Jens Otto Krag	1962	1972
Anker Jørgensen	1972	1987
Svend Auken	1987	1992
Poul Nyrup Rasmussen	1993	2002
Mogens Lykketoft	2002	2005
Helle Thorning-Schmidt	2005	2015
Mette Frederiksen	2015	i dag

Bakgrunnsstoff

• Socialdemokratiet
• Danmarks Socialdemokratiske Ungdom