Bladstilling

Bladstilling eller fyllotaksis er eit botanisk uttrykk som tek for seg korleis blada på ein plante sit på stengelen i høve til kvarandre. For plantene er det viktig at blada lagar minst mogleg skugge for kvarandre, så dei er gjerne spreidde ut på ulike vis. Det er fire grunnleggjande bladstillingar:

Blada er plassert på planten slikt at dei får mest mogleg lys.

a. Skruestilt , b. Motsett (rotasjon 90°) c. motsett - ikkje rotert, d. kransstilt.

• Skruestilt, også kalla spreidd eller alternerande. Her sit blada eitt og eitt i ein skrue oppover stengelen. På ein viss sted på stengelen sit det berre eitt blad. Rotasjonsvinkelen mellom to blad som står etter kvarandre varierer, men i høve til ein heil rotasjon kan han som regel uttrykkast som ein brøk der teljaren er eit fibonaccital og nemnaren er det påfølgjande fibonaccitalet, som 1/3, 2/5, 3/8, 5/13 og vidare.
• Motsett - her sit blada parvis, eitt på kvar side av stengelen og festa i same leddknute. Ofte sit bladpara krossvis, altså 90° rotert i høve til føre og neste par.
• Kransstilt - liknar på motsett bladstilling, men det sit meir enn to blad på kvar leddknute. Vanleg bladtal i kvar krans er 3, 4, 6, 8, men det finst også andre tal.
• Rosettstilt - her sit alle blada ved bakken. Planten har ofte berre ein stengel som også kan ha blad, men disse blada er ofte annleis og mindre enn rosettblada.

Biletdøme

• 

  Solsikke har spreidde blad med 3/8 rotasjon

• 

  Skogsøte har krossvis motsette blad

• 

  Hesterumpe har kransstilte blad

• 

  Dunkjempe har rosettstilte blad

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Bladstilling» frå Wikipedia på bokmål, den 1. desember 2017.
  • Wikipedia på bokmål oppgav desse kjeldene:
• C. Grey-Wilson og M. Blamey; norsk utgave T. Faarlund og P. Sunding (1992). «Bladene». Teknologisk Forlags store illustrerte flora for Norge og Nord-Europa. Teknologisk Forlag. s. 18. ISBN 82-512-0355-4. 
• «Spiraler og matematikk i planteriket». Uio: Institutt for biovitenskap. Henta 7. desember 2014.