Det cherokesiske alfabetet

Det cherokesiske alfabetet er eit stavingsbasert skriftsystem laga av Sequoyah i perioden 1809–1823, for det irokesiske språket cherokesisk.

Sequoyah med eit døme på skrifta.

Cherokespråkleg stoppskilt i Tahlequah.

Stavingsalfabetet bruker dels latinske bokstavar, og dels eigne bokstavar, men dei har lydverdiar som dei ikkje har i andre språk. Den cherokesiske bokstaven som liknar på latinsk «H» står for lydsekvensen mi. I tabellen nedanfor representerer kvar kolonne ein vokal, og kvar line ein konsonant.

Det cherokesiske stavingsalfabetet

	a [a]~[ə]			e [e]~[ɛ]		i [i]~[ɪ]		o [o]~[ɔ]	u [u]~[ʊ]	v [ə̃]
—	Ꭰ a			Ꭱ e		Ꭲ i		Ꭳ o	Ꭴ u	Ꭵ v
g/k [ɡ]/[k]	Ꭶ ga	Ꭷ ka		Ꭸ ge		Ꭹ gi		Ꭺ go	Ꭻ gu	Ꭼ gv
h [h]	Ꭽ ha			Ꭾ he		Ꭿ hi		Ꮀ ho	Ꮁ hu	Ꮂ hv
l [l]	Ꮃ la			Ꮄ le		Ꮅ li		Ꮆ lo	Ꮇ lu	Ꮈ lv
m [m]	Ꮉ ma			Ꮊ me		Ꮋ mi		Ꮌ mo	Ꮍ mu	Ᏽ mv
n [n]	Ꮎ na	Ꮏ hna	Ꮐ nah	Ꮑ ne		Ꮒ ni		Ꮓ no	Ꮔ nu	Ꮕ nv
qu [kʷ]	Ꮖ qua			Ꮗ que		Ꮘ qui		Ꮙ quo	Ꮚ quu	Ꮛ quv
s [s]	Ꮝ s	Ꮜ sa		Ꮞ se		Ꮟ si		Ꮠ so	Ꮡ su	Ꮢ sv
d/t [d]/[t]	Ꮣ da	Ꮤ ta		Ꮥ de	Ꮦ te	Ꮧ di	Ꮨ ti	Ꮩ do	Ꮪ du	Ꮫ dv
dl/tl [d͡ɮ]/[t͡ɬ]	Ꮬ dla	Ꮭ tla		Ꮮ tle		Ꮯ tli		Ꮰ tlo	Ꮱ tlu	Ꮲ tlv
ts [t͡s]~[d͡ʒ]	Ꮳ tsa			Ꮴ tse		Ꮵ tsi		Ꮶ tso	Ꮷ tsu	Ꮸ tsv
w [ɰ]	Ꮹ wa			Ꮺ we		Ꮻ wi		Ꮼ wo	Ꮽ wu	Ꮾ wv
y [j]	Ꮿ ya			Ᏸ ye		Ᏹ yi		Ᏺ yo	Ᏻ yu	Ᏼ yv

Datamaskinell representasjon

Cherokesisk er representert i Unicode, i områda U+13A0 til U+13FD og U+AB70 til U+ABFF.

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E F 13A   Ꭰ Ꭱ Ꭲ Ꭳ Ꭴ Ꭵ Ꭶ Ꭷ Ꭸ Ꭹ Ꭺ Ꭻ Ꭼ Ꭽ Ꭾ Ꭿ 13B   Ꮀ Ꮁ Ꮂ Ꮃ Ꮄ Ꮅ Ꮆ Ꮇ Ꮈ Ꮉ Ꮊ Ꮋ Ꮌ Ꮍ Ꮎ Ꮏ 13C   Ꮐ Ꮑ Ꮒ Ꮓ Ꮔ Ꮕ Ꮖ Ꮗ Ꮘ Ꮙ Ꮚ Ꮛ Ꮜ Ꮝ Ꮞ Ꮟ 13D   Ꮠ Ꮡ Ꮢ Ꮣ Ꮤ Ꮥ Ꮦ Ꮧ Ꮨ Ꮩ Ꮪ Ꮫ Ꮬ Ꮭ Ꮮ Ꮯ 13E   Ꮰ Ꮱ Ꮲ Ꮳ Ꮴ Ꮵ Ꮶ Ꮷ Ꮸ Ꮹ Ꮺ Ꮻ Ꮼ Ꮽ Ꮾ Ꮿ 13F   Ᏸ Ᏹ Ᏺ Ᏻ Ᏼ Ᏽ     ᏸ ᏹ ᏺ ᏻ ᏼ ᏽ

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E F AB7   ꭰ ꭱ ꭲ ꭳ ꭴ ꭵ ꭶ ꭷ ꭸ ꭹ ꭺ ꭻ ꭼ ꭽ ꭾ ꭿ AB8   ꮀ ꮁ ꮂ ꮃ ꮄ ꮅ ꮆ ꮇ ꮈ ꮉ ꮊ ꮋ ꮌ ꮍ ꮎ ꮏ AB9   ꮐ ꮑ ꮒ ꮓ ꮔ ꮕ ꮖ ꮗ ꮘ ꮙ ꮚ ꮛ ꮜ ꮝ ꮞ ꮟ ABA   ꮠ ꮡ ꮢ ꮣ ꮤ ꮥ ꮦ ꮧ ꮨ ꮩ ꮪ ꮫ ꮬ ꮭ ꮮ ꮯ ABB   ꮰ ꮱ ꮲ ꮳ ꮴ ꮵ ꮶ ꮷ ꮸ ꮹ ꮺ ꮻ ꮼ ꮽ ꮾ ꮿ

Cherokesisk typesnitt er inkludert i Mac OS X, frå og med versjon 10.3 (Panther). Cherokesisk kan også bli lasta ned som gratis typesnitt frå languagegeek.com og frå Everson Mono.

Bakgrunnsstoff

• languagegeek.com fonts
• Everson Mono

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Det cherokesiske alfabetet