Groblad
Groblad (Plantago major) er ein fleirårig planteart i kjempefamilien. Planten blir 5–30 cm høg og har eggrunde blad og lange aks med små, grågrøne blomar med fiolette pollenknappar.[1]
Groblad | |
Groblad | |
Status | |
Status i verda: Livskraftig Status i Noreg: Livskraftig | |
Systematikk | |
Rike: | Planteriket Plantae |
Overrekkje: | Landplantar Embryophytes |
Rekkje: | Karplantar Tracheophytes |
Underrekkje: | Frøplantar Spermatophytes |
Orden: | Leppeblomordenen Lamiales |
Familie: | Kjempefamilien Plantaginaceae |
Slekt: | Kjempeslekta Plantago |
Art: | Groblad P. major |
Vitskapleg namn | |
Plantago major |
I fuktig vêr blir frøa klebrige, noko som bidreg til spreiing ved at dei kleber seg til skosålar og dyreføter.[1]
Groblad er vanleg i Noreg, og veks ved vegar og tun og på havstrender.[1] Det er registrert to eller tre underartar:[2]
- Nominatunderarten ugrasgroblad (P.m. ssp. major) med tjukke, mørkegrøne blad er truleg komen inn med tidleg jordbruk. Han har og er vanleg over heile landet og har spreidd seg raskt nordover og oppover i fjelldalane frå 1900-talet.[2]
- Strandgroblad (P.m. ssp. intermedia) har tynnare og meir gulgrøne blad som ofte er noko håra. Dette er ein heimleg plante med sørleg utbreiing som veks ved havet eller ved ferskvatn spreidde stader på Austlandet og langs kysten til Farsund.[2]
- Kystgroblad (P.m. ssp. winteri) liknar mykje på strandgroblad. Han er utbreidd i Danmark og det sørlege Sverige, og det er uvisst om han òg finst i Noreg.[2]
I folkemedisin er blada blitt brukt som omslag på sår, noko som har gjeve planten namnet groblad. Han er også blitt brukt mot bronkitt, luftvegskatarr og blærelidingar.[1]
Kjelder
endre- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «groblad» i Store norske leksikon, snl.no.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Reidar Elven mfl. (2022). Norsk flora (8. utg.). Oslo: Det Norske Samlaget. s. 951.