Himmelretning

Himmelretningar er dei fire hovudretningane på kompasset: nord, aust, sør og vest. dei fire himmelretningane svarar til dei fire gradverdiane på eit kompass: nord: 0 grader, aust: 90 grader, sør: 180 grader og vest: 270 grader. Enkelte kompass brukar eininga gon, der dei fire retningane svarar då til 0, 100, 200 og 300 gon. Stundom vert himmelretningane òg omtalt som verdshjørne.

Klassisk kompassrose

Fire himmelretningar

Med berre fire himmelretningar blir inndelinga av vinklane svært grov og strengt tatt vil ein kvar vinkel mellom 315 og 45 grader bli angitt som nord, ein kvar vinkel mellom 45 grader og 135 grader angitt som aust og så vidare. Fylgjande tabell angir dei primære vinklane for dei fire himmelretningane og yttergrenser for vinkelen:

Forkorting	Skildring	Grader			Gon
		Min.	Middel	Maks.	Min.	Middel	Maks.
N	nord	315	0	45	350	0	50
Ø	aust	45	90	135	50	100	150
S	sør	135	180	225	150	200	250
V	vest	225	270	315	250	300	350

Åtte himmelretningar

I praksis treng ein ofte ein finare inndeling enn berre fire himmelretningar. For eksempel innan vêrvarsling er det vanlig å bruke åtte himmelretningar. En ny retning er då definert mellom kvar av dei fire hovudretningane: retninga nordaust er midt mellom nord og aust, retninga søraust er midt mellom aust og sør og så vidare.

Forkorting	Skildring	Grader			Gon
		Min.	Middel	Maks.	Min.	Middel	Maks.
N	nord	337,5	0	22,5	375	0	25
NØ	nordaust	22,5	45	67,5	25	50	75
Ø	aust	67,5	90	112,5	75	100	125
SØ	søraust	112,5	135	157,5	125	150	175
S	sør	157,5	180	202,5	175	200	225
SV	sørvest	202,5	225	247,5	225	250	275
V	vest	247,5	270	292,5	275	300	325
NV	nordvest	292,5	315	337,5	325	350	375

16 himmelretningar

I enkelte tilfelle treng ein enda finare inndeling. På ny vert det definert ei ny retning mellom kvar av dei føregåande åtte himmelretningane. Dette gir fylgjande 16 himmelretningar:

Forkorting	Skildring	Grader			Gon
		Min.	Middel	Maks.	Min.	Middel	Maks.
N	nord	348,75	0	11,25	387,5	0	12,5
NNØ	nord-nordaust	11,25	22,5	33,75	12,5	25	37,5
NØ	nordaust	33,75	45	56,25	37,5	50	62,5
ØNØ	aust-nordaust	56,25	67,5	78,75	62,5	75	87,5
Ø	aust	78,75	90	101,25	87,5	100	112,5
ØSØ	aust-søraust	101,25	112,5	123,75	112,5	125	137,5
SØ	søraust	123,75	135	146,25	137,5	150	162,5
SSØ	sør-søraust	146,25	157,5	168,75	162,5	175	187,5
S	sør	168,75	180	191,25	187,5	200	212,5
SSV	sør-sørvest	191,25	202,5	213,75	212,5	225	237,5
SV	sørvest	213,75	225	236,25	237,5	250	262,5
VSV	vest-sørvest	236,25	247,5	258,75	262,5	275	287,5
V	vest	258,75	270	281,25	287,5	300	312,5
VNV	vest-nordvest	281,25	292,5	303,75	312,5	325	337,5
NV	nordvest	303,75	315	326,25	337,5	350	362,5
NNV	nord-nordvest	326,25	337,5	348,75	362,5	375	387,5

32 himmelretningar

I nokre få tilfelle treng ein ei enda finare inndeling. Igjen vert ei ny retning definert mellom kvar av dei føregåande retningane. Dette gir 32 himmelretningar. I praksis vert ein slik inndeling lite brukt, men det var vanleg at gamle kompassroser var delt inn i 32 himmelretningar.

Forkorting	Skildring	Grader			Gon
		Min.	Middel	Maks.	Min.	Middel	Maks.
N	nord	354,375	0	5,625	393,75	0	6,25
NtØ	nord til aust	5,625	11,25	16,875	6,25	12,5	18,75
NNØ	nord-nordaust	16,875	22,5	28,125	18,75	25	31,25
NØtN	nordaust til nord	28,125	33,75	39,375	31,25	37,5	43,75
NØ	nordaust	39,375	45	50,625	43,75	50	56,25
NØtØ	nordaust til aust	50,625	56,25	61,875	56,25	62,5	68,75
ØNØ	aust-nordaust	61,875	67,5	73,125	68,75	75	81,25
ØtN	aust til nord	73,125	78,75	84,375	81,25	87,5	93,75
Ø	aust	84,375	90	95,625	93,75	100	106,25
ØtS	aust til sør	95,625	101,25	106,875	106,25	112,5	118,75
ØSØ	aust-søraust	106,875	112,5	118,125	118,75	125	131,25
SØtØ	søraust til aust	118,125	123,75	129,375	131,25	137,5	143,75
SØ	søraust	129,375	135	140,625	143,75	150	156,25
SØtS	søraust til sør	140,625	146,25	151,875	156,25	162,5	168,75
SSØ	sør-søraust	151,875	157,5	163,125	168,75	175	181,25
StØ	sør til aust	163,125	168,75	174,375	181,25	187,5	193,75
S	sør	174,375	180	185,625	193,75	200	206,25
StV	sør til vest	185,625	191,25	196,875	206,25	212,5	218,75
SSV	sør-sørvest	196,875	202,5	208,125	218,75	225	231,25
SVtS	sørvest til sør	208,125	213,75	219,375	231,25	237,5	243,75
SV	sørvest	219,375	225	230,625	243,75	250	256,25
SVtV	sørvest til vest	230,625	236,25	241,875	256,25	262,5	268,75
VSV	vest-sørvest	241,875	247,5	253,125	268,75	275	281,25
VtS	vest til sør	253,125	258,75	264,375	281,25	287,5	293,75
V	vest	264,375	270	275,625	293,75	300	306,25
VtN	vest til nord	275,625	281,25	286,875	306,25	312,5	318,75
VNV	vest-nordvest	286,875	292,5	298,125	318,75	325	331,25
NVtV	nordvest til vest	298,125	303,75	309,375	331,25	337,5	343,75
NV	nordvest	309,375	315	320,625	343,75	350	356,25
NVtN	nordvest til nord	320,625	326,25	331,875	356,25	362,5	368,75
NNV	nord-nordvest	331,875	337,5	343,125	368,75	375	381,25
NtV	nord til vest	343,125	348,75	354,375	381,25	387,5	393,75