Implosiv
Ein implosiv er ein språklyd som blir uttala på følgjande vis:
- Det er ein fullstendig lukke i munnhola.
- Velum (ganeseglet) er heva, så luft ikkje slepp ut eller inn gjennom nasen.
- Det er ein glottalisk ingressiv luftstraum.
Implosiven kan òg karakteriserast som ein glottalisk ingressiv oral lukkelyd.
I IPA-lydskrifta finst det fem symbol for stemde implosivar:
- [ɓ] – bilabial implosiv
- [ɗ] – dental/alveolar implosiv
- [ʄ] – palatal implosiv
- [ɠ] – velar implosiv
- [ʛ] – uvular implosiv
Det finst òg ustemde implosivar, som vi skriv med ein liten ring under eller over, til dømes [ɓ̥ ɗ̥] og [ɠ̊]. Symbola [ƥ ƭ ƈ ƙ ʠ] kan òg nyttast, men dei er ikkje godkjende av IPA.
Implosivar er vanlege i mange språk over heile verda. Mellom språk som har implosivar, kan nemnast nguni, fulfulde og vietnamesisk.