Joyce Banda

Joyce Hilda Banda (fødd Joyce Mtila, 12. april 1950) er ein malawisk politikar som var president i Malawi frå 7. april 2012 til 4. mai 2014. Fram til dette sat Banda som visepresident, og ho overtok presidentskapen to dagar etter at forgjengaren Bingu wa Mutharika døydde av hjarteinfarkt. Ho er den fjerde presidenten i republikken. Banda representerer People's Party (PP), eit parti ho sjølv nyleg starta opp.

Joyce Banda
Statsborgarskap	Malawi
Fødd	12. april 1950 (74 år) Zomba
Yrke	politikar, velgjerar, aktivist, diplomat, advokat
Verv	President i Malawi
Periode	2012-2014
Føregangar	Bingu wa Mutharika
Etterfylgjar	Peter Mutharika
Verv	Visepresident i Malawi
Periode	2009-2012
Føregangar	Cassim Chilumpha
Etterfylgjar	Khumbo Kachali
Verv	Utanriksminister i Malawi
Periode	2006-2009
Føregangar	George Chaponda
Etterfylgjar	Etta Banda
Politisk parti	United Democratic Front, People's Party
Ektefelle	Richard Banda
Joyce Banda på Commons

Politisk liv

Joyce Banda vart fødd i distriktet Zomba, sør i landet, men voks opp i Kenya og fekk utdanning i USA og Italia. I 2004 vart ho innvald som parlamentsmedlem, og i 2005 var ho med på skipinga av Democratic People's Party (DPP) og vart vald som generalsekretær. Frå 2006 til valet i 2009 sat ho som utanriksminister, i 2009 vart ho den fyrste kvinnelege visepresidenten i Malawi. Frå 2010 av vart ho marginalisert i partiet av di ho ikkje ville underskriva ei erklæring om at Peter Mutharika, bror til presidenten, skulle vera DPP sin presidentkandidat i 2014. Saman med andre meiningsfeller vart ho ekskludert frå partiet sjølv om ho heldt fram som visepresident i namnet. Etter nokre månader skipa Banda eit nytt politisk parti som fekk namnet People's Party, etter at høgsterett hadde avvist mange forsøk frå regjeringa si side for å få stoppa registreringa.

Då Bingu wa Mutharika brått døydde av hjarteinfarkt i april 2012, forsøkte fleire DPP-politikarar å forhindra at Banda skulle bli den nye presidenten, og grunngav dette med at ho vart ekskludert frå partiet. Men militærleiinga og domstolane heldt fast på at dei grunnlovsfesta rettane åt visepresidenten måtte respekterast, og Banda vart dermed den første kvinnelege presidenten i Malawi.

Joyce Banda er ein forkjempar for likestilling, og driv organisasjonen Blantyre, som arbeider for utdanning for jenter.

Kjelder

• «Joyce_Banda» av Bjørn Johannessen i Store norske leksikon, snl.no., henta inn 22. mars 2013.