LORAN (Engelsk: LONG RAnge Navigation) er eit radionavigasjonssystem som brukar lågfrekvente radiosignal frå tre eller fleire stasjonar for å finna posisjonen for eit fartøy eller fly.

LORAN-C-Signal

Prinsippet byggjer på same måte som GPS, der posisjonen vert funnen ved å ta tidsdifferansen frå tida eit signal vart sendt ut, til signalet vert motteke.

Den noverande versjonen av LORAN som primært vert brukt er kalla LORAN-C, som opererer på lågfrekvensbandet mellom 90 og 110 kHz. Bølgjelengdene er frå ca. 2,7 til 3,3 km. Ei effektiv halvbølgjedipolantenne må vera halvparten så lang.

Mange nasjonar, inkludert USA, Japan, Noreg og Russland har hatt LORAN-stasjonar i drift. LORAN vert nytta mindre i moderne tid, mykje grunna den store auken av GPS i den seinare tida. Men LORAN har òg fått ei viktig rolle som backupsystem etter kvart som veikskapar i satellittbasert navigasjon har vorte betre forstått. Dei langbølgja radiosignala kan takast imot under vatn og er difor nyttige for undervassbåtar.

Liste over LORAN-C sendarar. Stasjonar med antennetårn høgare enn 300 m (984 ft) er vist i feit skrift:

Sendar Land Kjeda Merknad
Afif Saudi-Arabia Saudi-Arabia Sør (GRI 7030)/Saudi-Arabia Nord (GRI 8830)
Al Khamasin Saudi-Arabia Saudi-Arabia Sør (GRI 7030)/Saudi-Arabia Nord (GRI 8830)
Al Muwassam Saudi-Arabia Saudi-Arabia Sør (GRI 7030)/Saudi-Arabia Nord (GRI 8830)
Angissq Grønland Stengt 31. desember 1994 Nytta eit 411,48 m høgt tårn til 27. juli 1964.
Ash Shayk Saudi-Arabia Saudi-Arabia Sør (GRI 7030)/Saudi-Arabia Nord (GRI 8830)
Attu USA Nordlege Stillehav (GRI 9990)/Russisk-amerikansk (GRI 5980) Nedlagd august 2010.
Balasore India Calcutta (GRI 5543)
Barrigada Guam Nedlagt
Baudette, Minnesota USA Nordlege midtvesten, USA (GRI 8290)/Dei store sjøane (GRI 8970)
Berlevåg Noreg Bø (GRI 7001) Masta vart reva i 2016[1]
Billamora India Bombay (GRI 6042)
Boise City, Oklahoma USA Dei store sjøane (GRI 8970)/ Sørlege midtvesten USA (GRI 9610)
Noreg Bø (GRI 7001) / Ejde (GRI 9007)
Cambridge Bay Canada Nedlagt Frittståande tårn, no i bruk som NDB.
Cape Race Canada Canadas østkyst (GRI 5930)/Newfoundlands østkyst (GRI 7270) Nyttar eit 410 meter høgt tårn.
Carolina Beach, Nord Carolina USA Nordøstlige USA (GRI 9960)/ Søraustlege USA (GRI 7980)
Chongzuo Kina Sørkinahavet (GRI 6780)/ Søraustlege USA (GRI 7980)
Comfort Cove Canada Newfoundlands østkyst (GRI 7270)
Dhrangadhra India Bombay (GRI 6042)
Diamond Harbor India Calcutta (GRI 5543)
Ejde Færøyene Ejde (GRI 9007)
Estartit Spania Middelhavet (GRI 7990)
Fallon, Montana USA USAs vestkyst (GRI 9940)
Fox Harbour Canada Newfoundlands østkyst (GRI 7270)/ Canadas østkyst (GRI 5930)
George Canada Canadas østkyst (GRI 5990)/ USAs vestkyst (GRI 9940)
Gesashi Japan Aust-Asia (GRI 9930)/ Nordvestlige Stillehav (GRI 8930)
Gillette, Wyoming USA Sørlege Midtausten (GRI 9610)/ Nordlege Midtausten (GRI 8290)
Grangeville, Idaho USA Sørlege Midtausten (GRI 9610)/ Søraustlege U.S. (GRI 7980)
Havre Canada Nordlege Midtausten (GRI 8290)
Hellissandur Island Stengt 31. desember 1994 411,48 m høgt tårn, verta til brukt langbølgekringkasteren RÚV på frekvensen 189 kHz.
Helong Kina Nordkinahavet (GRI 7430)
Hexian Kina Sørkinahavet (GRI 6780)
Jan Mayen Noreg Bø (GRI 7001) Stengt i 2016Masta bel reva i 2017[2][3]
Johnston Island USA Nedlagt
Iwo Jima Japan Nedlagt i september 1993, demontert Nytta eit 411,48 m høgt tårn.
Jupiter, Florida USA Søraustlege USA (GRI 7980)
Kargaburan Tyrkia Middelhavet (GRI 7990)
Kwang Ju Sør-Korea Austlege Asia (GRI 9930)
Lampedusa Italia Middelhavet (GRI 7990)
Las Cruces, New Mexico USA Sørlege Midtausten (GRI 9610)
Lessay Frankrike Lessay (GRI 6731) / Sylt (GRI 7499)
Loop Head Irland Lessay (GRI 6731) / Ejde (GRI 9007)
Malone, Florida USA Dei store sjøane (GRI 8970) / Søraustlege USA(GRI 7980)
Minamitorishima Japan Nordvestlige Stillehavet (GRI 8930) Stasjonen nytta eit 411,48 m høgt tårn til 1985.
Nantucket Canada Canadas østkyst (GRI 5930) / Nordøstlige USA (GRI 9960)
Narrow Cape Alaska Nordlege Stillehavet (GRI 9990) / Alaskagulfen (GRI 7960)
Niijima Japan Nordvestlige Stillehavet (GRI 8930) / Austlege Asia (GRI 9930)
Patpur India Calcutta (GRI 5543)
Pohang Sør-Korea Nordvestlige Stillehavet (GRI 8930) / Aust Asia (GRI 9930)
Port Clarence USA Alaskagulfen (GRI 7960)/ Nordlege Stillehavet (GRI 9990) Brukte eit 411,48 m høgt tårn, demontert 28. april 2010.
Port Hardy Canada Canadas vestkyst (GRI 5990)
Rantum Tyskland Sylt (GRI 7499)/ Lessay (GRI 6731)
Raymondville, Texas USA Sørlege Midtausten (GRI 9610)/ Søraustlege USA (GRI 7980)
Raoping Kina Sørkinahavet (GRI 6780)/ "China East Sea" (GRI 8930)
Rongcheng Kina "China North Sea" (GRI 7430)/ "China East Sea" (GRI 8930)
Rugby Storbritannia Testsendar
Saint Paul USA Nordlege Stillehavet (GRI 9990)
Salwa Saudi-Arabia Nordlege Saudi-Arabia (GRI 8830)/ Sørlege Saudi-Arabia (GRI 7030)
Searchlight, Nevada USA USAs vestkyst (GRI 9940)/Sørlege Midtausten (GRI 9610)
Sellia Marina Italia Middelhavet (GRI 7990)
Seneca, New York USA Dei store sjøane (GRI 8970)/Nordøstlige USA (GRI 9960)
Shoal Cove Alaska Canadas vestkyst (GRI 5990)/ Alaskagulfen (GRI 7960)
Soustons Frankrike Lessay (GRI 6731)
Tok USA Alaskagulfen (GRI 7960)
Tokachibuto Japan Austlege Russland (GRI 7950)/ Nordvestlige stillehavet (GRI 8930)
Upolo Point, Hawaii USA nedlagt
Værlandet Noreg Sylt (GRI 7499)/ Ejde (GRI 9007) masta vart reva i 2017[4]
Veraval India Bombay (GRI 6042)
Williams Lake Canada Canadas vestkyst (GRI 5990)
Xuancheng Kina "China North Sea" (GRI 7430)/ "China East Sea" (GRI 8930)
Yap Micronesia Nedlagd i 1987, demontert Brukte eit 304,8 m høgt tårn.

Referansar endre

  1. «iFinnmark - Her går Norges 7. høyeste byggverk i bakken med et smell». www.ifinnmark.no (på norsk). (no). www.ifinnmark.no.
  2. Annleis sommar på Jan Mayen
  3. AS, TV 2. «To uker etter at norske fly ble rammet av GPS-svikt, dundret denne 200 meter lange masten i bakken på Jan Mayen». TV 2 (på norsk). Henta 14. oktober 2017. 
  4. NRK. «Mast på 220 meter blei sprengt rett i bakken». NRK (på norsk). Henta 14. oktober 2017.