Ornament

For andre tydingar av oppslagsordet, sjå ornament i musikk.

Ornament, utsmykking eller krot er eit visuelt element innan arkitektur, biletkunst og design. Eit ornament (av latin ornamentum, 'utrusting, pryd, smykke') kan stå åleine eller vera del av eit samansett, ofte symmetrisk mønster. Det kan førestilla plantar, dyr og liknande, eller vera abstrakte figurar.

Illustrasjon frå L’ornement Polychrome av Albert Racinet. Ornament frå domkyrkja i Köln.

Nokre vanlege ornament kan vera stiliserte figurar, mønster eller teikningar som til dømes kan visa slyngande plantar, fantasidyr og anna, og kan brukast til å utsmykka bygningar, møblar og kunsthandverk. Innan typografien blir det òg brukt ulike former for ornament, til dømes av initialar (dekorerte byrjingsbokstavar), vignettar, røsken (små ornament) og dekorerte linjer.

Innan modernismen tok ein avstand frå overdriven bruk av ornament etter at Adolf Loos skreiv det kjende manifestet sitt Ornament og forbrytelse i 1908.

Sjå òg

• Dekorasjon
• Ornamentikk
• Rosemåling

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Ornament» frå Wikipedia på dansk, den 22. august 2021.