Split
Split (latin: Spalatum, gresk: Ασπάλαθος, Aspalathos) er den største og viktigaste byen i Dalmatia i Kroatia, det administrative senteret i Split-Dalmatia fylke, og den neste største byen i Kroatia. Han ligg på ei lita halvøy langs kysten av Adriahavet og har i dag om lag 220 000 innbyggjarar
| Split | |
|---|---|
 | |
| Styresmakter | |
| Land Fylke |
Kroatia Split-Dalmatia |
| Grunnlagd | 295 |
| Geografi | |
| Flatevidd | 79,4, 23,1 km² |
| Flatevidd - By |
63 km² |
| Innbyggjarar - By (2007) - Storbyområde |
221 456 408 000 |
| Koordinatar | Koordinatar: |
| Høgd over havet | 0 m |
| Diverse anna | |
| Heimeside: www.split.hr | |
Split har mange historiske og kulturelle turistattraksjonar. Klimaet er varmt, og det veks mellom anna palmer her. I 1990 vart EM i friidrett halde her.
Historie endre
I år 295 byrja den romerske keisaren Diokletian å byggje eit palass på kysten av Dalmatia, i landet der han var fødd. Etter at han abdiserte i 305 forlet han Nikomedia og flytta inn i palasset for å vere sine siste leveår her. Palasset, som vert kalla Diocletianova Palaca, dekte eit område på 28 900 m². Etter han døydde vart palasset ein del av eigedomen til keisaren, og området vart på 600-talet utvikla til ein by, då innbyggjarane frå den nærliggande byen Salone søkte tilflukt her etter angrep av avarane.
På 900- og 1000-talet var Split under dei kroatiske kongane. I starten på 1100-talet var det kroatisk-ungarske kongar som herska over byen og det omliggande Dalmatia. Frå 1400-talet til midten av 1700-talet var byen ein del av Republikken Venezia. Etter ein kort periode under fransk styre då Napoleon erobra området på byrjinga av 1800-talet, vart byen ein del av Austerrike-Ungarn. Etter den første verdskrigen vart Austerrike-Ungarn splitta opp, og Split og resten av Dalmatia vart ein del av Kongedømet av serbarar, kroatar og slovenarar (etter 1929 Jugoslavia). I 1941, vart byen og område okkupert av Italia. To år seinare frigjorde partisanarar byen, før Tyskland så okkuperte området. Etter krigen vart byen igjen ein del av Jugoslavia, og då landet vart oppløyst i 1991 vart han ein del av Kroatia.