Talcott Parsons (13. desember 19028. mai 1979), fødd og oppvaksen i Colorado, er kan henda den mest kjende amerikanske sosiologen. Han grunnla funksjonalismen, og hadde stor innverknad på sosiologien på 1950- og 1960-talet. Han var knytt til Harvard-universitetet nesten heile livet sitt, og utvikla eit teoretisk system for samfunnsanalyse, kalla strukturell funksjonalisme.

Talcott Parsons

Fødd13. desember 1902
Colorado Springs
Død8. mai 1979
München
NasjonalitetUSA
Områdehistorie
Yrkesosiolog, universitetslærar, biolog
InstitusjonarHarvard University
Alma materLondon School of Economics
Amherst College
Universitetet i Heidelberg
DoktorgradsrettleiarEdgar Salin
BarnCharles Parsons
MedlemAmerican Academy of Arts and Sciences

Mønstervariablar

endre

I The Social System (1951) legg Parsons fram eit sett av mønstervariablar, som seier noko om samhøvet ein sosial aktør har med andre sosiale aktørar:

Dimensjon Ekspressiv Instrumentell
Status Askripsjon Prestasjon
Relasjonsfunksjon Diffus funksjon Spesifikk funksjon
Samhandlingstype Partikulær Universell
Kjenslerelasjon Affektiv Affektiv nøytral
Orientering Kollektivorientering Ego-orientering

Til dømes vil relasjonane mellom aktørane i ein institusjon som familien, som vert prega av nære kjensleband, oftast vera ekspressive. Medan samhøvet mellom ein seljar og ein kunde på ein marknad vil vera instrumentell. Dimensjonen ekspressiv/instrumentell svarar til ein viss grad til skiljet Ferdinand Tönnies lagar mellom Gemeinschaft/Gesellschaft for å skildra menneskelege relasjonar.

Kjelder

endre