Omar ibn al-Khattab

Omar ibn al-Khattab (585–644) var ein tidleg muslim og kalif. Han stod bak nedkjempinga av persarane og ei kraftig utviding av det muslimske riket.

Omar ibn al-Khattab
Statsborgarskap	Rashidun-kalifatet
Fødd	ca. 586 Mekka
Død	3. november 644 Medina
Yrke	statsmann, kalif, imam, religiøs leiar, Sahaba
Språk	arabisk
Religion	Islam
Far	Al-Khattab bin Nufayl
Mor	Ḥantamah bint Hishām
Ektefelle	Umm Kulthum bint Ali, Atika bint Zayd, Umm Kulthum bint Asim, Umm Kulthum bint Jarwal, Qurayba bint Abi Umayya, Zaynab bint Madhun
Omar ibn al-Khattab på Commons

Grava til Omar i Profetmoskeen i Medina.

Omar er rekna som ein av dei fire rettleidde kalifane av sunniar, men er sett på som den viktigaste motstandaren til Ali av sjiamuslimar.

Liv

Omar ibn al-Khattab var fødd i Mekka, og budde der då Muhammed erklærte seg som profet for den nye religionen islam i 610. Dei høyrde til begge den dominerande Qureishstammen. I førstninga var Omar ein sterk motstandar av Muhammed, men etter å ha omvend seg blei han i staden ein sterk muslim.

Omar flytta til Yathrib (no Medina) med dei andre muslimane i 622. Her blei han og Abu Bakr Muhammed sine viktigaste rådgjevarar. Etter at Muhammed døydde gjekk Omar inn for at Abu Bakr skulle bli kalif. Då også denne døydde, i 634, blei Omar kalif etter han. Han samla beduinane under sitt styre og stod bak sigeren over Persarriket ved Kadisiya i 637, erobringa av Syria, Palestina og Egypt, og den endelege erobringa av persarane ved Nihavend i 641.

I 644 blei Omar snikmyrda av persarar. Han blei knivstukken av den persiske slaven Piruzan, kjend som Abu Lulu. Før han døydde utpeikte Omar eit råd som skulle velja den neste kalifen. Dei valde ut Othman ibn Affan.

Familie

Omar var gift med ni kvinner i løpet av livet. Han hadde fjorten barn, mellom dei var Hafsa bint Omar, ei av konene til Muhammed, lovseiemannen Abd Allah ibn Omar og hadizforteljaren Asim ibn Omar.

Ettermæle

Omar ibn al-Khattab er ein viktig person i den muslimske historia. Han grunnla kalifatet som eit muslimsk rike, gav påbodet om faste i måneden ramadan og innførte tidsrekninga hidjra etter «flukta» (hadj) til Medina.

Blant sunnimuslimar er Omar rekna som ein rettvis og måtehalden muslimsk, lovmann og leiar. Dei kjenner han under tilnamnet Farooq, 'han som skil'.

Sjiamuslimar ser derimot på Omar som ein forrædar mot Muhammed og Ali. Nokre av dei skulder han for å ha brukt vald mot og til og med drepe Fatima, dotter til Muhammed, under arbeidet med å få Abu Bakr vald til kalif.

Kjelder

• «Omar ibn al-Khattab» i Store norske leksikon, snl.no.
• Denne artikkelen bygger på «Umar» frå Wikipedia på engelsk, den 30. april 2010.