Blonde Nancy

«Blonde Nancy» (Neainsín Bhán) er ei irsk folkevisa som omtalar ein stril. Visa er frå Connemara, vest for byen Galway på vestkysten av Irland.

I denne visa er det gœliske (irske) ordet for stril nytta. Strilen vert på gælisk kalla «sraoill», «straoill» eller «straoille». Ordet «straoill» har i følgje fleire ordbøker sitt første kjente opphav i Irland i 1842. Ordet var knytt til ein omflakkande person. Ordet og omgrepet er knytt til folklore og segn attende i vikingtida. Ordet er også å finna i Newfoundland Engelsk, som eit låneord frå irske innvandrarar på Newfoundland frå kring år 1700. I nyare tid vart ordet «stril» nytta om ein uflidd person. Også I Irland vart ordet «stril» nytta som negative omtale av ein person.

Gæliske former av ordet stril

Den engelsk-gæliske språksida teanglann.ie, som òg inneheld uttale av gœliske ord sraoill, f. (gs. ~e, pl. ~eanna), definerer ordet «stril» som:

• Ragged person; bedraggled person; sloven, slattern. ~ fir, mná, tattered, slovenly, man, woman.
• Trail. ~ éadaigh, trailing, tattered, garment. ~ deataigh, trail of smoke. (Var: ~e m & f).

Merk at fleirtals-ordet “straoilleanna” i Irland vœrt uttalt svœrt likt uttalen på strilamålet: «strilanna».

Gœlisk er eit keltisk språk, som også vart snakka av trellar, eller slavane som vikingar fanga eller kjøpte på marknaden i Dublin. Ordet har også ein engelsk versjon, som eit låneord frå gamalirsk. Ordet: “Streel”.

På gamal gœlisk er singel -s- mest som ein stum konsenant. Dobbel englske vokal -ee- vert på engelsk uttalt som ein – i -. På gamalt gaelisk vert -ee- utalt som -œ-. Dermed vert ordet «streel» til «strœl» og også hørt uttalt som «trœl». Ordet som vikingane brukte om slavar.

Det å kle seg «streelish» er for ein engelskmann, som når bergensaren snakkar om å kle seg «litt strilete». Ordet finnst også i nederlandsk.

Fair Nancy på engelsk

På engelsk lyder visa Blonde Nancy:

• Fair Nancy who is it you prefer,
 Some other man or myself? 
And Nancy I fancy you more than any other woman yet living. 
I thought you were finer than any other woman alive.
 But may any who would not praise you too, I be made speechless.

• On the first day of spring, I’ll prepare some land 
And I’ll make a dwelling of my own there, 
My family says that it is useless; sure,
 There is a great choice of fine young women. 
And I’ll have my pick of them,
 She will not be praised for her inheritance or wealth
 But for her quality and fine demeanour.

• If you are going to the fair,
 Bring the ewe and the lamb,
 If you are setting up house,
 You should have your darling first.
 She should be a woman of dignity, integrity and good reputation.
 Showy wealth will not keep the home but do no let a miserable loafer entice you.

Fair Nancy på Gœlic (gamalirsk)

• Is a Neainsín Bhán cé is ansa leat fear eile ná mé féin? 
Is a Neainsín dtug mé fancy duit I dtosach ar mhná an tsaoil.
 Mara shíl mé go mba bhréatha tú ná bean ar bith sa saol 
Ach smid chainte ná raibh I gceann an té nach molfadh leatsa mé.

• Is an chéad lá d’Earrach tóigfidh mé talamh is beidh áras agam fhéin
 Agus séard a dúirt mo mhuintir liom nach bhfuil aon mhaith I mo scéal
Óra níl ach togha ar ógmhná an domhain is beidh mo roghain díobh agam féin
Ní as a cuid ná a maoin a molfar í ach as a cáilíocht agus a dea-méin.

• Is ma théann tú chun an aonaigh bíodh an chaora leat is a huan,
Is ma théann tú ag déanamh tíomhais bíodh do mhian agat ar dtús. 
Óra bíodh sí maorga macánta is í molta as a cliú,
Ní barr maoine a tharbharfas chun tíobhais thú ach ná mealltar le straoill tú.

Bakgrunnsstoff

Videoar og lydfiler av folkesongen på nettet

• Song av ‪Eimear Arkins‬, YouTube.<
• Song av ‪Seosamh Ó hÉanaí‬, YouTube
• Song av Bríd Ní Mhaoilchíarán, YouTube.</ref>.