Gravitropisme

(Omdirigert frå Geotropisme)

Gravitropisme (også kjend som geotropisme) er ein koordinert prosess for differensiell vekst i ein plante i respons til tyngdekrafta som verker på han. Prosessen finst òg i sopp. Tyngdekrafta kan vera naturleg eller «kunstig» gravitasjon. Prosessen er eit generelt karaktertrekk for alle karplantar og mange ikkje-karplanter, og andre organismar. Charles Darwin var ein av dei fyrste som på dokumenterte vitskapeleg at røter viste positiv gravitropisme og stenglar viste negativ gravitropisme.[1] Det vil seia at røtene veks i retningen gravitasjonen trekk dei (det vil seia nedover) og stenglane veks i motsett retning (det vil seia oppover). Denne oppførsla er lett å demonstrera med ein tilfeldig valt potteplante. Når denne blir lagt på sida, byrjar dei vaksne delane av stengelen å visa negativ gravitropisme, og veks oppover (eller snur vekstretningen; sjå tropisme). Urteaktige (ikkje vedaktige) stenglar er i stand til å bøya seg i ein viss grad, men mesteparten av den endra vekstretningen skjer som følgje av ny rot- eller stengelvekst. Mekanismen er basert på Cholodny-Went-modellen, som blei foreslått i 1927, og er sidan blitt modifisert.[2]

Døme på gravitropisme i eit tre frå sentrale Minnesota. Treet har falle ned, og på grunn av gravitropisme veks det med bogeform.
Gravitropismen gjer at desse trea veks vertikalt oppover.

Kjelder

endre
  1. Darwin, Charles; Darwin, Francisc (1881). The power of movement in plants. New York: D. Appleton and Company. Henta 24 April 2018. 
  2. Haga, Ken; Takano, Makoto; Neumann, Ralf; Iino, Moritoshi (January 1, 2005). «The Rice Coleoptile Phototropisim1 Gene Encoding an Ortholog of Arabidopsis NPH3 Is Required for Phototropism of Coleoptiles and Lateral Translocation of Auxin(W)». Plant Cell 17 (1): 103–15. PMC 544493. PMID 15598797. doi:10.1105/tpc.104.028357.