Lårdal stavkyrkje

Lårdal stavkyrkje stod, som dagens kyrkje, på grunnen til prestegarden Eik (gnr. 21), men ved prestegardstunet, om lag 170–180 meter lengre sør. Soknet og presten er nemnde i 1396 og i 1424. Lårdal prestegjeld («Laur dall preeste gield») er omtala i 1547, men prestegjeldet må altså ha eksistert ei god stund tidlegare. I Jens Nilssøn sin visitasrapport går det fram at kyrkja ligg sør for prestegarden, og Eik-namnet (eller «Eg») vert òg nytta. Soknet vert kalla «Lauerdall» (altså Lårdal) og har tre anneks i Eidsborg, Høydalsmo og Øyfjell.

Krusifiks frå Lårdal, no i mellomalderutstillinga i Kulturhistorisk museum

Kyrkja skal i likhet med Eidsborg ha vore ei einskipa stavkyrkje, og i 1662 vart det meld at taket var «ganske vanmægtigt» og svalene rundtom «ganske unyttige og forladne». Bekymringsmeldingane vart gjentekne i 1668 etter at naudsynte vølingar ikke var utførte. Kyrkja vart riven i 1684 og erstatta med ei ny tømmerkyrkje på same staden. Denne vart avløyst av dagens kyrkje lengre nord i 1832. Den gamle kyrkjegarden skal vere jamna med jorda.

Gjenstandar frå stavkyrkja

Eit krusifiks frå stavkyrkja er sendt inn til Oldsaksamlinga. Det er stilt ut i mellomalderustillinga i Kulturhistorisk museum. Ifølgje kyrkjeleksikonet har dessutan dagens kyrkje kalk og disk frå 1583, truleg overførte frå stavkyrkja i si tid. I kyrkja skal det òg finnast panelbord med figurmåleri daterte til 1300-talet.

Kjelder

• Lorentz Dietrichson (1892). «Laardals kirke». De norske stavkirker: Studier over deres system, oprindelse og historiske udvikling. Et bidrag til Norges middelalderske bygningskunsts historie. Kristiania: Cammermeyer. s. 488. 
• Herman Henriksveen, red. (1986). Kirker i Telemark. Stathelle: Flora forlag. s. 168–169. ISBN 82-90695-00-4. 

• Denne artikkelen bygger på «Lårdal stavkirke» frå Wikipedia på bokmål, den 20. september 2020.

Bakgrunnsstoff

• Lårdal stavkyrkje i kulturminnesok.no, nettstaden til Riksantikvaren