Oscar Wisting
Oscar Adolf Wisting (fødd 6. juni 1871 i Larvik, død 5. desember 1936 i lugaren sin på polarskuta «Fram» på Frammuseet på Bygdø i Oslo) var ein offiser i Marinen, oppdagar og polarforskar. Han var saman med Roald Amundsen den første i verda som var på både Sør- og Nordpolen.[1]
Oscar Wisting | |
Statsborgarskap | Noreg |
Fødd | 6. juni 1871 Larvik |
Død |
5. desember 1936 (65 år) |
Yrke | oppdagar |
Oscar Wisting på Commons |
Polarferder
endreWisting deltok på Roald Amundsen sin ekspedisjon til Sørpolen frå 1910 til 1912. Han var med i kjernegruppa, «Sydpolpartiet», som nådde målet 14. desember 1911.
Han var mønstra som førstestyrmann på «Maud» gjennom Nordaustpassasjen 1918 til 1922. I tillegg hadde han ansvar for stuing av forsyningar og var kokk, bibliotekar, lege og proviantforvaltar ombord på «Maud».
Amundsen gav Wisting denne attesten: «Jo ondere det så ut, jo bedre likte han sig. Og gikk det på livet løs, var han først i sitt ess».
Amundsen gjekk konkurs i 1925 og Wisting fekk ansvaret for å avvikle føretaka i Seattle, Washington i USA. Amundsen tok kontakt igjen og bad Wisting bli med på eit nytt forsøk på å erobre Nordpolen luftvegen. Wisting var difor òg med på den første overflyginga av Nordpolen ombord på luftskipet «Norge» i 1926. Roald Amundsen og Oscar Wisting var dermed dei to første i verda som var på begge polane.
Då Amundsen forsvann med «Latham» i 1928 var Wisting i Advent Bay. Han deltok i leitinga gjennom fem resultatlause veker, før leitinga vart innstilt.
I 1930 utgav han boka 16 år med Roald Amundsen.
Frammuseet
endreWisting deltok særs aktivt i førebuinga til opninga av Frammuseet på Bygdø. Han var vorte 65 år, men klatra i riggen, pussa og stelte kvar einaste dag. Han pleidde å overnatte i den gamle lugaren sin når han jobba ombord. Om morgonen 5. desember 1936, nokre få dagar før 25-årsjubileet for Sørpolferden, vart han funnen død i køya si ombord. Hjartet hadde svikta, kanskje på grunn av årelangt slit under strabasiøse tilhøve i polare strøk.
Wisting var gift med Elise Marie Wisting frå Nøtterøy og dei hadde fire søner.
Utmerkingar
endreWisting vart i 1926 utnemnd til riddar av 1. klasse av St. Olavs orden og same år forfremma til kommandør med stjerne «for fortjenstfull medvirkning til gjennemførelsen av Roald Amundsens nordpolsflygning i 1926.»[2] Han vart òg tildelt Sørpolsmedaljen, var offiser av Italias kroneorden og riddar av den franske Æreslegionen. Wisting mottok òg Latham-medaljen.
Trivia
endreI kriminalromanane til Jørn Lier Horst finst politietterforsker William Wisting, ein fiktiv etterkommer av Oscar Wisting.
Kjelder
endre- Denne artikkelen bygger på «Oscar Wisting» frå Wikipedia på bokmål, den 28. juli 2011.
- Wikipedia på bokmål oppgav desse kjeldene:
- Hansen, Jan Ingar (2001) Oscar Wisting – Amundsens betrodde mann, Schibsted, Oslo. ISBN 82-516-1867-3