Valdiviajordskjelvet i 1960
Valdiviajordskjelvet eller det store chilenske jordskjelvet skjedde søndag 22. mai 1960 og er det kraftigaste jordskjelvet som nokon gong er registrert med ein styrke på 9,5 på momentmagnitudeskalaen. Det skjedde i Chile på ettermiddagen kl. 15:11 lokal tid og førte til ein tsunami som råka Sør-Chile, Hawaii, Japan, Filippinane, austlege New Zealand, søraustlege Australia og Aleutane.
| Valdiviajordskjelvet i 1960 | |||
| jordskjelv | |||
 | |||
| Land |  Chile
| ||
|---|---|---|---|
| Stad | Lumaco | ||
| - koordinatar | 38°14′06″S 73°02′49″W / 38.235°S 73.047°W | ||
| Dato | 22. mai 1960[1] | ||
| Styrke | 9.5 Mw[2] | ||
| Tsunami | Råka Sør-Chile, Hawaii, Japan, Filippinane, austlege New Zealand, søraustlege Australia og Aleutane | ||
| Drepne | 2 230 – 6 000[3] | ||
 Valdiviajordskjelvet i 1960 38°08′35″S 73°24′25″W / 38.143°S 73.407°W | |||
  Kart som viser Valdiviajordskjelvet i 1960.
| |||
| Wikimedia Commons: Great Chilean Earthquake | |||
Episenteret låg nær Lumaco, kring 570 km sør for Santiago, og Valdivia vart den byen som vart hardast råka. Skjelvet skapte lokale tsunamiar som trefte den chilenske kysten med bølgehøgder opp mot 25 meter. Hovudtsunamien raste over Stillehavet og råka Hilo på Hawaii hardt. Bølgjer så høge som 10,7 meter vart registrert 10 000 km frå episenteret, så langt borte som i Japan og på Filippinane.
Dødstala og skadeomfanget frå ein så vidtomfattande katastrofe er uvisse.[4] Forskjellige estimat for dei totale dødstala etter skjelvet og tsunamiane er publiserte og ein studie frå United States Geological Survey har dødstal på 2231, 3000 eller 5700 omkomne[5] og andre kjelder nyttar estimat på 6000 døde.[3] Forskjellige estimat har estimert kostnaden til å variere frå USD 400 millionar til 800 millionar[5] (eller 2,9 til 5,8 mrd. 2011 dollar, justert for inflasjon).
Kjelder
endre- Denne artikkelen bygger på «1960 Valdivia earthquake» frå Wikipedia på engelsk, den 19. januar 2014.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- ↑ «ShakeMap Atlas». Earthquake.usgs.gov. 14. oktober 2009. Henta 11. juni 2012.
- ↑ U.S. Geological Survey (21 March 2006).
- ↑ 3,0 3,1 «Emergency & Disasters Data Base». Centre for Research on the Epidemiology of Disasters (CRED). Arkivert frå originalen 11. januar 2014. Henta 19. januar 2014.
- ↑ Video: Cataclysm. Volcano, Tidal Waves, Devastate Pacific Area, 1960/05/27 (1960). Universal Newsreel.
- ↑ 5,0 5,1 «The Largest Earthquake in the World – Articles». U.S. Geological Survey. Arkivert frå originalen 7. januar 2007. Henta 19. januar 2014.
Bakgrunnsstoff
endre- Chilean earthquake and tsunami — University of Washington
- Tsunami of 1960 — George Pararas-Carayannis
- 22 May 1960 South Central Chile Tsunami Amplitudes Arkivert 2013-03-05 ved Wayback Machine. — National Oceanic and Atmospheric Administration