Veum stavkyrkje
59°17′31″N 8°6′49″E / 59.29194°N 8.11361°E
Veum stavkyrkje var ei stavkyrkje på Veum i Fyresdal kommune i Telemark som vart riven omkring 1727, då ho vart avløyst av ei ny kyrkje. Stavkyrkja stod på den gamle kyrkjestaden ved Kyrkjegardsekra ved Veum sørigard (gnr./bnr. 85/1), eit par kilometer nordaust for dagens kyrkje. Kyrkja frå 1727 stod på same staden som stavkyrkja, medan dagens kyrkje (vigsla i 1863) står lengre mot sørvest.
Kyrkja er omtala i 1483[1] og elles hos Jens Nilssøn.[2] Ho er skildra som ei stavkyrkje i ein synfaringsrapport frå 1668, der det går fram at kyrkja er i dårleg stand.[3] Frå stavkyrkja er det teke vare på eit par portalplankar. Lorentz Dietrichson seier om dei: «Da imidlertid udskjæringene er meget bedre end de i den til 1370 daterede Tuddals kirke, maa Veum antages at være ikke lidet ældre end denne.» Lite synest elles å vere kjent om korleis kyrkja såg ut. Forutan portalplankane er det teke vare på eit krusifiks og ein altarkalk frå stavkyrkja.
-
Den gamle kyrkjestadenFoto: Olav Momrak-Haugen -
Krusifiks frå stavkyrkjaFoto: Kulturhistorisk museum -
Altarkalk frå stavkyrkjaFoto: Kulturhistorisk museum
Kjelder
endre- ↑ Diplomatarium Norvegicum: Oldbreve til Kundskab om Norges indre og ydre Forhold, Sprog, Slægter, Sæder, Lovgivning og Rettergang i Middelalderen. 1: Første halvdel. Christiania: P. T. Mallings Forlagshandel. 1876.
- ↑ Jens Nilssøn (1981). Yngvar Nielsen, red. Biskop Jens Nilssøns visitatsbøger og reiseoptegnelser 1574–1597 (2. utg.). Carl Zakariasson. s. 381, 383.
- ↑ Dietrichson (1892), s. 414–415.
- Bibliografi
- Jan Brendalsmo: Kildegjennomgang: Middelalderske kirkesteder i Telemark (Riksantikvaren, 2015), s. 109–110
- Lorentz Dietrichson (1892). De norske stavkirker. s. 414–415.
- Henriksveen, Herman, red. (1986). Kirker i Telemark. Flora forlag. s. 164–165. ISBN 82-90695-00-4.
Bakgrunnsstoff
endre- Veum stavkyrkje i kulturminnesok.no, nettstaden til Riksantikvaren