Carl Fredrik Diriks
Carl Fredrik Diriks (26. mars 1814–3. mars 1885) ofte kjent under signaturen C. F. Diriks eller kallenamnet Fyrdiriks, var ein norsk teiknar, illustratør og fyrdirektør frå Larvik.
| Carl Fredrik Diriks | |
 | |
| Statsborgarskap | Noreg |
| Fødd | 26. mars 1814 Larvik |
| Død |
3. mars 1895 (80 år) |
| Yrke | kunstmålar, illustratør |
| Far | Christian Adolph Diriks |
| Carl Fredrik Diriks på Commons | |
Carl Frederik Diriks var utdanna marineoffiser og arbeidet særleg med fyr- og merkjevesenet i Noreg. Han var direktør i Fyrdirektoratet i perioden frå 1855 til 1882. Han hadde inga kunstutdanning, men utgav enkle penneteikningar og akvarellar av kvardagsliv og stader langs norskekysten.
Carl Frederik Diriks var son av eidsvollsmann, seinare statsråd Christian Adolph Diriks (1775-1837), og i slekt med målaren Karl Edvard Diriks (1855-1930). Familien Diriks høyrde til den politiske og kulturelle eliten i Christiania på 1800-talet.
I 1865 bestemte Diriks seg for, saman med forlagsbokhandel P.F. Steensballe å gi ut nokre av penneteikningane sine. Desse vart utgitt som rene teikneseriar utan tekstblad, noko som var svært uvanleg. Den første utgåva av Skisser af Reiselivet i Norge inneheld seks teikningar og var trykt opp i rimelege kontratrykk-utføringar. Det vart heller ikkje opplyst om kven som var teiknar eller kven som var utgivar[1]
Teikningane vart ein suksess, og med ei blanding av humor og hjartevarme vart Diriks sine teikningar klassikarar i Noreg. Steensballe og Diriks fortsette samarbeidet fram til 1882, då det siste heftet av «Allehaande» vart gitt ut. Då hadde Steensballe gitt ut meir enn 100 av Diriks sine penneteikningar. I 1945, 80 år etter førsteutgåva av «Skisser af Reiselivet i Norge» og 50 år etter at teiknaren døydde, vart 26 av teikningane utgitt på nytt.
Bibliografi
endre
- 1865-1868: Skisser af Reiselivet i Norge (fire bind)
- 1869-1892: Allehaande (åtte bind)
- 1895: C. F. Diriks journal; dagbok holden ombord i Falken 1869
Ei samling av Carl Fredrik Diriks teikningar og tekster vart utgitt i boka Fyrdiriks tegner og fortæller i 1924.
- Denne artikkelen bygger på «Carl Fredrik Diriks» frå Wikipedia på bokmål, den 4. november 2010.
Bakgrunnsstoff
endre- Commons
- Skisser af Reiselivet i Norge
- Nasjonalbibliotekets faksimileutgave av «Fyrdiriks tegner og forteller» (utgave fra 1969)
- Carl Frederik Diriks: «Om de forskjellige Slags Baade i Norge» i Folkevennen 1863
- Bildeeksempler fra Tegnerforbundets bibliotek
- Nasjonalbibliotekets virtuelle faksimileutgave av Diriksfamiliens utklippbøker
Fotnotar
endre- ↑ Hedels, Erling (red). C. Diriks. «Skisser af Reiselivet i Norge», Stensballe 1945