Carl Gustaf Armfeldt
Carl Gustaf Armfeldt (19. november 1666–24. oktober 1736) var ein svensk militær, general og friherre som tok del i den store nordiske krigen.
| Carl Gustaf Armfeldt | |||
 Carl Gustaf Armfeldt måla av David von Krafft. | |||
| Fødd | 9. novemberjul./ 19. november 1666greg. | ||
|---|---|---|---|
| Fødestad | Ingermanland | ||
| Død | 24. oktoberjul./ 4. november 1736greg. | ||
| Dødsstad | Pernå | ||
| Mor | Anna Elisabet Brakel | ||
| Far | Gustaf Armfeldt | ||
| Ektefelle | Lovisa Aminoff | ||
| Barn | Fromhold Armfelt, Elisabet Armfelt, Gustaf Armfelt, Claes Armfelt, Johanna Lovisa Armfelt, Erik Armfelt | ||
Frå Nasjonalbiblioteket.
Armfeldt var son av Anna Elisabet Brakel og oberstløytnant Gustaf Armfelt, som blei adla i 1648. Han blei korporal som syttenåring ved Nylands kavaleri.
I 1685 drog Carl Gustaf Armfeldt til Frankrike for å fortsetja utdanninga si ved regimentet til prins Ferdinand av Fürstenberg. Etter tolv år vende han tilbake til Sverige som kaptein, og kom til den finske hæren som generaladjutant i 1701. Der blei han verande under den store nordiske krigen, (1700–1721). Han blei utnemnd til øvstkommanderande for den finske hæren i 1713. Under den langvarige krigen utmerkte Armfeldt seg ved fleire høve, særleg under forsvaret av Helsingfors i 1713 og i slaget ved Storkyro i 1714, som likevel ende med nederlag.
Armfeldt blei utnemnd til generalløytnant i 1717 og overtok kommandoen over hæren som året etter angreip Noreg for å innta Trondheim. Angrepet på sjølve Trondheim by kom aldri, og felttoget blei kjent for sin sørgjelege utgang. Under tilbaketoget til Sverige tok soldatane den næraste vegen over fjellet, og i dagane frå 1.jul./ 12. januargreg. til 3.jul./ 14. januargreg. i 1719 kom dei ut for ein snøstorm mellom Tydal og Handöl i Sverige. Mange gjekk seg vill, og mesteparten av hæren fraus ihel i ei hending som er blitt kalla den karolinske dødsmarsjen.
I 1719 blei Armfeldt utnemnd til landshøvding i Viborgs län, men tiltredde aldri embetet. Han blei friherre i 1731 og general for infanteriet i 1735. Armfeldt døydde 24. oktoberjul./ 4. november 1736greg. på herregarden sin Liljendal i Pernå sokn i Finland.
Kjelder
endre- Denne artikkelen bygger på «Carl Gustaf Armfeldt» frå Wikipedia på bokmål, den 23. februar 2014.
Litteratur
endre- Hansson, Anders (1995): Karolinernas dödsmarsch. Östersund.
- Kjørmo, Torbjørn (1999): Etter kongens ufravikelig ordre. Huitfeldt forlag.
- Korstad, Reidar (1984): Armfeldt og Karolinernes innfall i Trøndelag 1718. Stjørdal. ISBN 82-7358-000-8
- Nilsson-Tannér, Per (1969): Dødens drabanter. I Armfeldtskarolinernas spår genom Tröndelagsbygderna. Østersund.
- Nilsson-Tannér, Per (1968): Karolinernes Dødsmarsj. Trondheim.
- Rolseth, P. O. (1950): General Carl Gustaf Armfeldst hærtog mot Norge. Utgitt i samarbeid mellom forfatteren og Selbu og Tydals Historielag. Oslo.
- Schenström, F. (1890): Armfeltska karolinernas sista tåg. – Gamla minnen från jämtlanska og norska fjällbygder. Stockholm.
- Øverland, O. A. (1891-1895: Norges historie. Femte bind. Kristiania. (Se sidene 738 – 758.)
Bakgrunnsstoff
endre- Om Carl Gustaf Armfeldt i Nordisk familjebok (2 opplag, 1919)