Dmitrij Bortnjanskij
Dmitrij Stepanovitsj Bortnjanskij (28. oktober 1751–10. oktober 1825) var ein ukrainsk komponist som hovudsakleg var verksam i Russland. Han fekk stor påverknad på utviklinga av den tyske kyrkjemusikken på 1800-talet.
| Dmitrij Bortnjanskij | |||
.jpg) | |||
| Fødd | 28. oktober 1751 | ||
|---|---|---|---|
| Fødestad | Hlukhiv | ||
| Død | 10. oktober 1825 (73 år) | ||
| Dødsstad | St. Petersburg | ||
| Alias | Russisk Дмитрий Степанович Бортнянский, Dmitrij Stepanovitsj Bortnjanskij, ukrainsk Дмитро Степанович Бортнянський, Dmytro Stepanovytsj Bortnjanskyj | ||
| Opphav | Det russiske imperiet | ||
| Sjanger | opera, klassisk musikk, solokonsert, religiøs musikk | ||
| Instrument | piano, cembalo | ||
| Verka som | komponist, dirigent, sopranist | ||
Liv og virke
endreBortnjanskij blei fødd i Glukhov (Hlukhiv) i Guvernementet Tsjernigov. Som sjuåring flytte han til St. Petersburg for å synge i hoffkapellkoret. Han var elev av Baldassare Galuppi som var leiar av hoffkoret til tsaren frå 1765 til 1768. I 1769 reiste Bortnjanskij med Galuppi til Italia. Her hausta han stor fagnad for operaene Creonte (Venezia, 1776); Quinto Fabio (Modena, 1778) og Alcide (Venezia, 1778).
Bortnjanskij vendte attende til St. Petersburg i 1779. I 1796 utnemnde tsar Paul I han til statsråd og leiar av hoffsongarkapellet. Under leiinga hans utvikla koret seg til eit toppensemble i europeisk sammanhang. Bortnjanskij fekk i 1814 oppdraget å skrive offisiell versjon av Johannes Chrysostomos-liturgien for den russisk-ortodokse gudstenesta som skulle gjelde for heile Russland.
Kyrkjemusikken til Bortnjanskij omfattar over 100 motetter, kantater og liturgiske stykke og i denne knytte han saman russiske og vestlege element i ein polyfon stil han lærde i Italia. Bortnjanskij skreiv òg kammermusikk og klaversonater.
Bortnjanskij snakka ukrainsk, russisk, italiensk, fransk og tysk. I 1882 gav Pjotr Tsjajkovskij ut ei ti bind stor samleutgåve av Bortnjanskij sine kyrkjemusikkverk.
Bortnjanski døydde 28. september 1825 og er gravlagd på gravplassen ved Aleksandr Nevskij-klosteret i St. Petersburg.
I Russland blei tonespråket hans rekna som forelda og kritisert som «italiensk». Likevel har han vore mykje omtykt heilt fram til vår tid, da musikken er særs tilgjengeleg og kjenslelada.
Kjelder
endre- Denne artikkelen byggjer på «Dmitri Stepanowitsch Bortnjanski» frå Wikipedia på tysk, den 19. november 2011.