Eugenio Montale
Eugenio Montale (fødd 12. oktober 1896 i Genova, daud 12. september 1981 i Milano) var ein italiensk forfattar. Han fekk i 1975 Nobelprisen i litteratur «för hans särpräglade diktning som med stor konstnärlig känslighet tolkat humana värden i tecknet av en illusionsfri livssyn.»[1][2]
| Eugenio Montale | |
 | |
| Statsborgarskap | Italia, Kongedømet Italia |
| Fødd | 12. oktober 1896 Genova |
| Død |
12. september 1981 (84 år) |
| Yrke | lyrikar, journalist, omsetjar, politikar, bibliotekar, prosaforfatter, redaktør, musikkritikar, litteraturkritikar |
| Språk | italiensk |
| Politisk parti | Partito Repubblicano Italiano |
| Far | Domenico Montale |
| Mor | Giuseppina Ricci |
| Ektefelle | Drusilla Tanzi |
| |
| Eugenio Montale på Commons | |
Liv
endreMontale var den yngste av dei seks barna til ein forretningsdrivande frå Genova. I 1917 blei han innkalla til krigsteneste og opplevde det siste krigsåret ved fronten i Sør-Tirol. Etter krigen budde han i Genova og byrja interessere seg for litteratur. Han blei kjend med forfattarar og kritikarar og var i 1922 med på å grunnlegge tidsskriftet Primo tempo.
Allereie den første boka hans Ossi di seppia (1925) gjorde han til ein kjend forfattar. I 1927 flytta han til Firenze og i 1929 blei han spurd om å leie det kjende biblioteket Gabinetto Vieusseux. Denne posten mista han i 1938 av di han nekta å gå inn i fascistpartiet. Året etter gav han ut si andre og kanskje beste diktsamling, Le occasioni. Den tredje, La bufera e altro, kom i 1956 og i 1971 gav han ut diktsamlinga Satura. I dikta sine skildrar han ofte landskap i Liguria.
Montale skreiv ganske få verk, fire korte lyrikksamlingar, ein quaderno («læreverk») i omsetting av poesi, fleire bøker om prosaomsetting, to bøker om litteraturkritikk og ei om prosa. Han arbeidde for florentinske aviser og frå 1948 for Corriere della Sera i Milano.
Verk
endre- 1925 - Ossi di seppia (om lag «Blekksprutknoklar»). Andre utgåve med seks nye dikt og innleiing av Alfredo Gargiulo i 1928. Tredje utgåve i 1931[3]
- 1939 - Le Occasioni (om lag «Tilfella»)
- 1943 - Finisterre
- 1956 - La bufera e altro (om lag «Stormen og andre ting»)
- 1956 - Farfalla di Dinard.
- 1971 - Satura
- 1973 - Diario del '71 e '72
På norsk
endre- 1976 - Sommerfugl i Dinard Oslo, Aschehoug Fontene, omsett av Sigrid Omland Hansteen. ISBN 82-03-07823-0. Original: Farfalla di Dinard (1956)
- 1995 - Annerledes, Oslo, Oktober, 93 s. Utval og omdikting ved Heidi Bonde og Rune Christiansen. ISBN 82-7094-742-3, ib., 82-525-2869-4, ebok
Litteratur
endre- Winfried Wehle: Hüterin der Übergänge. Leben im Medium der Sprache: über Montales Lyrik. I: Kirsten Hagen, Claudia Hoffmann (red.): Intermedia. Eine Festschrift zu Ehren von Franz-Josef Albersmeier. Romanistischer Verlag, Bonn 2007, ISBN 978-3-86143-180-0, S. 195–207 (Abhandlungen zur Sprache und Literatur 171), online (PDF; 44 KB).
- Pietro Montorfani: „Il mio sogno di te non è finito“. Ipotesi di speranza nell'universo montaliano. I: Sacra doctrina. 55, 2010, ZDB-id 302215-8[daud lenkje], s. 185-196.
Referansar
endre- ↑ "for his distinctive poetry which, with great artistic sensitivity, has interpreted human values under the sign of an outlook on life with no illusions".
- ↑ Nobeltildelinga 1975 på nobelprize.org
- ↑ Eugenio Montale, Collected Poems 1920-1954, omsett og redigert av Jonathan Galassi, New York: Farrar, Strauss and Giroux, 1998, ISBN 0374125546
Bakgrunnsstoff
endre- Verk av og om Eugenio Montale i katalogen til det tyske nasjonalbiblioteket
- Nobeltildelinga 1975 på nobelprize.org
- Nokre dikt omsett til engelsk