Fredrik Monsen
Christian Fredrik Monsen (27. april 1878–31. januar 1954) var ein norsk lærar og politikar, fødd i Kristiania. Han var stortingsrepresentant frå 1922 til 1949, forsvarsminister 1935-39 og og stortingspresident 1945–49.
| Fredrik Monsen | |
 | |
| Fødd | 27. april 1878 Christiania |
|---|---|
| Død | 31. januar 1954 (75 år) |
| Statsborgar av | Noreg |
| Parti | Arbeidarpartiet (1923), Norges Kommunistiske Parti (1923; 1927), Arbeidarpartiet (1927; 1954) |
| Yrke | politikar, redaktør, lærar |
| Barn | Per Monsen, Randi Monsen |
| Alle verv |
|
Liv og gjerning endre
Monsen tok eksamen ved lærarskulen på Hamar i 1898. Han arbeidde i folkeskulen i Hamar kommune frå 1903, skuleinspektør i Hamar frå 1934 til -41. Åra 1913-16 redigerte han avisa Demokraten (Hamar Arbeiderblad) på Hamar. I alle år frå 1907 til 1945 var han medlem av bystyret på Hamar, ordførar 1917-19, borgarmeister 1919-22.
Hausten 1921 vart Monsen vald inn på Stortinget for Det norske Arbeidarparti i krinsen Hamar, Kongsvinger, Lillehammer og Gjøvik. Ved partisplittinga i 1923 fylgde Monsen og partimiljøet på Hamar over i det nyskipa Norges Kommunistiske Parti. Fram til utgangen av tingbolken 1925-27 representerte Monsen NKP på Stortinget, melde seg innatt Det norske Arbeiderparti framom stortingsvalet 1927.
Monsen var forsvarsminister i den kortliva Hornsrud-regjeringa vinter 1928. Dei neste åra var han ein klår talsmann for nedrustning og avvæpning av militærstellet, var mellom anna hovudmannen bak eit Arbeidarparti-forslag «om avskaffelse av militærvesenet og opprettelse av et civilt grenseoppsyn» i 1932. Då Johan Nygaardsvold danna regjering våren 1935 vart Monsen sjef i Forsvarsdepartementet, eit verv han hadde til 1939. Nå arbeidde Monsen for opprusting av forsvaret. Sommaren/hausten 1945 var han parlamentarisk leiar for Arbeidarpartiet si stortingsgruppe. Etter stortingsvalet 1945 sat han som stortingspresident i tida frå desember 1945 til januar 1949. I same perioden fram til utgangen av 1949 var han medlem av utanrikskomiteen og formann i valkomiteen.
Bibliografi endre
- Sannheten om militærvesenet, Oslo 1928
- Avvæbning eller militarisme, Oslo 1930
- Småkårsfolkets linje i gjelds- og skattespørsmålet, Oslo 1931
- Militært vanvidd eller civil fornuft. En redegjørelse for det Norske arbeiderpartis forslag om avskaffelse av militærvesenet og opprettelse av et civilt grenseoppsyn, Oslo 1932
- Quislingsaken. En dokumentasjon og redegjørelse, Oslo 1932
Kjelder endre
Bakgrunnsstoff endre
- Vidar Eng: Fra antimilitarist til forsvarsminister. Fredrik Monsen og 1930-tallet. Oplandske Bokforlag 2018.